Kazakistan'da en son kabul edilen Latin alfabesi 34 harfli ortak Türk alfabesi temel alınarak hazırlanmış gibi görünüyor. Yalnız /ı/ sesi için y harfi belirlenmiş, onu da daha sonra değiştirmeleri söz konusu olabilir.

Kazak Abecesinde eleştirdiğim yanlar var. Uzun Uu için kullanılan yazı damgasını, ses damgasını başka bir amaç için almışlar. Bu birincisi.

Başka kişilerin de değindiği sorunlar var... Bayağı gündem olacak diyebiliriz.

Öte yandan arkadaşların yardımıyla hazırladığım ortak türkçe abecesi 55 damgaya ulaştı.

Türkiye abecesi üzerinden gelişen çalışmada 38+17=55 sonucuna geldim. +17 diye yazdığım sayılar ünlüler ile ilgili çalışmaya aittir. Uzun ünlü, yumuşak ünlü, yumuşak-uzun ünlü gibi sorunları çözdüm. Klavye/Tuşluk ile ilgili düzen sorunlarını da çözdüm sayılır. Şimdilik iyi gidiyor. Tüm gelen eleştirilere karşın.

_________________
Çok dil bilgisi olan bir kişi değilim. Hakkınızı helâl edin.
Kelime-i tevhidi gönülden deyip tövbeler edelim.
Allah rızası için Kuran-ı Kerim yolunda salih kul olalım.
Allahu teâlâ yardımcımız olsun.
Ortak Türkçe Konatı: Discord sunucusu

Bununla neyi kastettiğinizi anlayamadım. Bu alfabede uv/üv için bir harf belirlenmemiş gibi görünüyor. Muhtemelen uv/üv şeklinde yazılacak.

Düzenleme: Tekrar baktım, uv/üv için u harfi belirlenmiş. Bu bakımdan problemli. İ sesi için ı, ıy/iy için de i harfi belirlenmiş.

Soldaki eski Qazaqparat Latin alfabesi, sağdaki yeni Kazak Latin alfabesi.

_________________
Çok dil bilgisi olan bir kişi değilim. Hakkınızı helâl edin.
Kelime-i tevhidi gönülden deyip tövbeler edelim.
Allah rızası için Kuran-ı Kerim yolunda salih kul olalım.
Allahu teâlâ yardımcımız olsun.
Ortak Türkçe Konatı: Discord sunucusu

Bu yéñi öñeri çok daha yérinde olmuş. Soñ birkaç yıldır sürekli tartışılıp yéñileniyor. 2025'e dek de süreci tamamlamak istediklerini bélirtiyorlar. Açıkçası bu yéñi öñeriyi görünce biraz olsun gönendim. İlk öñerileriñ o', u' gibi damgaları olduğunu anımsayında ö, ü, ş'yi görünce sévindim.

Yine de eksikliği var. Umarım yine elden géçirirler. /ı/ sesini "y" damgasıyla karşılama yanılgısı Türkmenlerde de var. "Kırık" sözcüğünü "kyryk" biçiminde görmek pek ortaklıktan yana tutum olmasa gérek. Ayrıca geñilcil n için de üstüne çentik ekleyerek "ñ" biçiminde kullanmak yararlı olurdu. Kuyruklusu pek işlevsel déğil.

Bu alfabe değişikliği meselesinde tuhaf olan Kazakistan'da 2004'ten beri gayriresmî olarak kullanılan ve 34 harfli ortak Türk alfabesi ile de uyumlu görünen Qazaqparat/Kazinform yazısı yerine farklı farklı alfabe taslaklarının denenmesidir. İlk taslakta İngiliz alfabesinde bulunmayan harflerin kullanılmaması yönünde bir düşünce bulunuyordu. Bu olmadıktan sonra niye birbaşa Qazaqparat'a dönülmedi de, böyle bir arayış içine girildi? Muhtemelen işin içinde politik bazı durumlar var.

Genizcil N için neden, hangi açıdan kuyruklu damga işlevsel değil?

_________________
Çok dil bilgisi olan bir kişi değilim. Hakkınızı helâl edin.
Kelime-i tevhidi gönülden deyip tövbeler edelim.
Allah rızası için Kuran-ı Kerim yolunda salih kul olalım.
Allahu teâlâ yardımcımız olsun.
Ortak Türkçe Konatı: Discord sunucusu

34 harfli ortak Türk alfabesinde bulunan ñ harfi muhtemelen İspanyolcada da bulunduğu için bilgisayarda yazılım yüklemeden yazılabiliyor. Diğer taraftan ᶇ harfinin kitap taramasında n, şeklinde çıkması da söz konusu olabilir.

Alt Gr + t ardışığına bastığımda ₺ bu damga eskiden gelmezdi. Bir yazılım aracılığı ile de kurmadım. Yani işletim sistemine gelen güncelleme ile sorun çözülüyor. Bilgisayara göre damga seçmek falan filan tutumlarına kesinlikle KARŞIYIM. Bu tür kaygılarla abeceleri eleştirmeyelim.

_________________
Çok dil bilgisi olan bir kişi değilim. Hakkınızı helâl edin.
Kelime-i tevhidi gönülden deyip tövbeler edelim.
Allah rızası için Kuran-ı Kerim yolunda salih kul olalım.
Allahu teâlâ yardımcımız olsun.
Ortak Türkçe Konatı: Discord sunucusu

₺ işaretini Türkçe Windows'ta o şekilde yazabiliyorsunuz. Fakat Kazak Türkçesinde ᶇ harfi bulunuyor diye böyle bir yazılım güncellemesinin yapılacağını sanmıyorum. Türkmen Türkçesindeki ýžň harfleri için Türkçe Windows'ta bir güncelleme söz konusu olmadı mesela.

Bunlar kolay işler. Biz bir klavye/tuşluk düzeni çıkaracağız. "Türkçe Q2" adını vereceğiz örneğin. Yeni güncellemede bu gelecek. Sonra yazabileceğiz. Kazak da, Türkmen de bu tuşluğu seçebilir olacak. Başka yöntemler de var. Yani çözülür. Tuşluk dert edilmeyecek bir alan. Biz harflere, yazı damgalarını çözelim. Arkası çorap söküğü.

_________________
Çok dil bilgisi olan bir kişi değilim. Hakkınızı helâl edin.
Kelime-i tevhidi gönülden deyip tövbeler edelim.
Allah rızası için Kuran-ı Kerim yolunda salih kul olalım.
Allahu teâlâ yardımcımız olsun.
Ortak Türkçe Konatı: Discord sunucusu

Yazılımla veya farklı klavye kullanarak farklı işaretleri yazmak mümkün ama neden mevcut Q ve F klavyelerle yazılabilecek işareti kullanmak varken yazılım kullanarak veya yeni klavye satın alarak yazılabilecek bir işaretin seçilmesi söz konusu oluyor?

Mevcut durumda Kiril harflerini öğrenmek zor değil, Kiril alfabesini kullanan bir toplumun Latin harflerini öğrenmesi de zor değil. Bu harfleri birbirine çevirebilen yazılımlar da mevcut. Şimdi bunlara bakarak Kazakistan'ın alfabe değiştirmesine ne gerek var diyebilir misiniz?

Latin alfabesine geçişin bizi ilgilendiren kısmı ortak Türkçe gayesine yönelik kolaylık sağlamasıdır. Bu da 34 harfli ortak Türk alfabesine uyan bir alfabe ile mümkün olabilir. Öteki türlü Türkmenler ň, Kazaklar ᶇ, Türkler ñ kullanacak olursa birlik nasıl sağlanabilir? Bizim alfabemizde ñ harfi yok ama Türkiye Türkolojisinde yıllardır bu harf transkripsiyonda kullanılmaktadır. Kırım ve Kazan Tatarları da bu harfi kendi lehçelerini Latin harfleriyle yazarken kullanmaktalar.

Yazı damgası birliğini eleştirmek ayrı, yazı damgası tuşlukta yok diye eleştirmek ayrı. Tuşluk açısından yapılan eleştiriler yersiz. Öbür açıdan yaptığınız eleştirilere sözüm yok. Tuşluk çözülür. Yazı damgalarında birlik sağlansın yeter.

TUŞ: iki ucu birbirine birleştiren nesne, araç; toka. (DLT)

_________________
Çok dil bilgisi olan bir kişi değilim. Hakkınızı helâl edin.
Kelime-i tevhidi gönülden deyip tövbeler edelim.
Allah rızası için Kuran-ı Kerim yolunda salih kul olalım.
Allahu teâlâ yardımcımız olsun.
Ortak Türkçe Konatı: Discord sunucusu