kıyamet, post-apocalyptic

[Toygun]

Adını şimdi anımsayamadığım ve küçükken izlediğim bir filmde kıyâmetten son gün diye bahsediliyordu. İngilizce end of the days ifâdesini çevirerek günlerin bitimi karşılığını da düşünebiliriz. Belki her zaman değil ama kimileyin bu karşılıklar kullanılabilir.

öñeri son gün

kıyâmet

öñeri günlerin bitimi

kıyâmet

[M.calli]

Kayğançı Çak (Kıyâmet Günü) diye geçmekte bu yerlikte

[TürkçeSözlük78]

öñeri Bengülgün

Kıyâmet

[Oktay D.]

Türkçede beñgü adına/öñadına gelen bir +L eki yok.

[ulduzéver]

Kutadgu Bilig'de haşir için kop- eyleminden kopgu, kıyamet günü için ise könilik küni gelmiş. könilik sözcüğü kön- "düzelmek, doğrulmak" eyleminden türetilmiş ve doğruluk, adâlet añlamındadır. günümüze gönülük diye uyarlanır.

öñeri kopku, kopum

haşir

öñeri kopka, kopumluk

mahşer

öñeri gönülük günü

kıyâmet günü

[TürkçeSözlük78]

Ada gelen -l eki yok ise "adıl" sözcüğü nasıl oluştu?

[Oktay D.]

Gérçekte onu türetenler ne düşünerek türetti bilmiyorum.

Ancak ada gelen bir +gıl eki var, uzun ünlü ardında g yitiyor. Böylece āt (ad) > *ātgıl (ad ile ilgili) > adıl (zamir) türetimi olanaklı. Tıpkı tȫrt (dört) > tȫrtgil (kare) [DLT] > dördül (kare) [Derleme Sözlüğü] gibi...

Oysa beñgü sözcüğüne bu ek gelirse *beñgügül > beñgüğül olurdu. Bir de ünlüyle biten sözcüklere +gil ekiniñ geldiği bir örnek yok.

[bensay]

kıyamet (günü) için karahanlılar "ulug kün" (ulu gün) sözünü de kullanmışlar, en azından kullanmaya çalışmışlar. kıyametin öz anlamı (yeryüzünde yaşamın kesin olarak solanmasıyla başlangıçtan sonlangıca tüm ölmüşlerin ayağa kalkması/dirilmesi) için "dirilişme" bana daha uygun gelir

[EftalBARLAS]

Ben kıyamet için KALGANÇI yı öneriyorum. Kalgamak kalkmak ayaklanmak anlamları var diyor Deniz Karakurt Türk Söylence Sözlüğünde.

[ulduzéver]

Dirilişme "kıyâmet" sözcüğüyle dürülüşme "haşir" de düşünülebilir. Dürül- "toplanmak" eyleminden.