silah

This post was deleted by Yiğit98 on 18 Ara 2019, 22:14.

[hskizilcik]

Pusat "silah 2. araç-gereç" sözcüğünüñ Arapça bisât "kilim 2. döşek 3. her türlü mal mülk" sözcüğünden geldiğini iddia eden Nişanyan'dır ki bu iddiası oldukça zorlama olduğu için de soru belgisi (?) ile vermiş sözlüğünde. Türkçede pus- "saldırmak için sinmek" fiili var mı? Var, pusu "saldırı amacıyla sinmek 2. saldırı için düzen kurmak" sözcüğü de var, bu durumda pusat "saldırı gereci" añlamında bir sözcük olarak görülebilir. Yani pusat sözcüğünü gidip de "kilim" alamındaki Arapça bisât'a bağlamak mı daha usa yatkındır, yazdığım mı?

Geçenlerde Ayşe Hür'üñ bir yazısını okudum, ilgili yazıda kızıl sözcüğünüñ Soğdcadan alındığını yazmış Ayşe Hanım'ıñ kız- ve kızar- fiillerinden haberi yok sanırım. Yaşıl "yeşil" sözcüğünüñ yapısının da kızıl ile aynı olduğunu dilbilimci olmadığı için (ki kendisine tarihçi demek de zordur bence) añlayabilmesi de güç tabii ki...

Neden Ayşe Hür'den örnek verdim? Çünkü bu ablamız kronik Türkofobiklerdendir tıpkı Nişanyan gibi. Dolayısıyla gerek Batıcı olsun gerek Arapçı, ister Kürtçü ya da Ermenici... Tüm Türkofobikleriñ ortak noktaları Türkçe düşmanlıklarıdır. Türkçe olan sözcükleri dahi başka dillere yamamaya çalışmaktır, Türkçe bir sözcük görmeye tahammül edemezler. Bu tür kişileriñ meşhur olmuş kimi safsataları vardır, yaygınca dillendirilir, "Su Çince" gibi, "Betik Çince" gibi, "Teñri Çincedir" gibi. Bir zamanlar bu tür kişilere yanıt vermek amacıyla şöyle bir başlık açmıştım > tıklayıñız

Ben buradaki iletiye dayanaraktan pusat sözcüğünün yad olduğunu düşünmüyorum. Tuncer Gülensoy'un sözlüğünde de Türkçe diye gösterilmiş ayrıca.

Ben yalnızca Türkiye Türkçesinde silah yerine yarak denilemez dedim. Buna ben karar vermiyorum. Toplumun zâten verdiği karârı söylüyorum burada. Siz isterseniz silah yerine yarak deyin. Ya insanlar sizi yanlış anlayıp terslerler ya da sizinle dalga geçerler. Ben iyi niyetimden demiştim. Özleştirmecilerin birbiri ile kavga etmesini doğru bulmuyorum, tartışmak bir şeydir eytişim kullanarak bir laf dalaşına girmek başka bir şeydir. Bence biraz duruma benim baktığım gibi bakarsanız ne demek istediğimi anlarsınız. Öbür yandan ben sizin demek istediğinizi anladım. Siz ben kesin yargı veriyorum sanmışsınız sanırım. Kusura bakmayın.

Arapçada bisat diye bir söz var. Bunun donanım anlamı da var. Buradan silah anlamı çok doğal olarak gelebilir. Bunda bence sorun yok. Diğer yandan, dediğiniz gibi, Gülensoy'un sözlüğünde ben pusat sözünü bulamadım. Bendeki sözlükte yok. Gülensoy'un Türkçe olarak verdiğini nerede gördünüz? Kaynak verebilir misiniz? Oradaki kökenlemesine bakmak isterim.

[TürkçeSözlük78]

Pusat "silah 2. araç-gereç" sözcüğünüñ Arapça bisât "kilim 2. döşek 3. her türlü mal mülk" sözcüğünden geldiğini iddia eden Nişanyan'dır ki bu iddiası oldukça zorlama olduğu için de soru belgisi (?) ile vermiş sözlüğünde. Türkçede pus- "saldırmak için sinmek" fiili var mı? Var, pusu "saldırı amacıyla sinmek 2. saldırı için düzen kurmak" sözcüğü de var, bu durumda pusat "saldırı gereci" añlamında bir sözcük olarak görülebilir. Yani pusat sözcüğünü gidip de "kilim" alamındaki Arapça bisât'a bağlamak mı daha usa yatkındır, yazdığım mı?

Geçenlerde Ayşe Hür'üñ bir yazısını okudum, ilgili yazıda kızıl sözcüğünüñ Soğdcadan alındığını yazmış Ayşe Hanım'ıñ kız- ve kızar- fiillerinden haberi yok sanırım. Yaşıl "yeşil" sözcüğünüñ yapısının da kızıl ile aynı olduğunu dilbilimci olmadığı için (ki kendisine tarihçi demek de zordur bence) añlayabilmesi de güç tabii ki...

Neden Ayşe Hür'den örnek verdim? Çünkü bu ablamız kronik Türkofobiklerdendir tıpkı Nişanyan gibi. Dolayısıyla gerek Batıcı olsun gerek Arapçı, ister Kürtçü ya da Ermenici... Tüm Türkofobikleriñ ortak noktaları Türkçe düşmanlıklarıdır. Türkçe olan sözcükleri dahi başka dillere yamamaya çalışmaktır, Türkçe bir sözcük görmeye tahammül edemezler. Bu tür kişileriñ meşhur olmuş kimi safsataları vardır, yaygınca dillendirilir, "Su Çince" gibi, "Betik Çince" gibi, "Teñri Çincedir" gibi. Bir zamanlar bu tür kişilere yanıt vermek amacıyla şöyle bir başlık açmıştım > tıklayıñız

Ben buradaki iletiye dayanaraktan pusat sözcüğünün yad olduğunu düşünmüyorum. Tuncer Gülensoy'un sözlüğünde de Türkçe diye gösterilmiş ayrıca.

Ben yalnızca Türkiye Türkçesinde silah yerine yarak denilemez dedim. Buna ben karar vermiyorum. Toplumun zâten verdiği karârı söylüyorum burada. Siz isterseniz silah yerine yarak deyin. Ya insanlar sizi yanlış anlayıp terslerler ya da sizinle dalga geçerler. Ben iyi niyetimden demiştim. Özleştirmecilerin birbiri ile kavga etmesini doğru bulmuyorum, tartışmak bir şeydir eytişim kullanarak bir laf dalaşına girmek başka bir şeydir. Bence biraz duruma benim baktığım gibi bakarsanız ne demek istediğimi anlarsınız. Öbür yandan ben sizin demek istediğinizi anladım. Siz ben kesin yargı veriyorum sanmışsınız sanırım. Kusura bakmayın.

Arapçada bisat diye bir söz var. Bunun donanım anlamı da var. Buradan silah anlamı çok doğal olarak gelebilir. Bunda bence sorun yok. Diğer yandan, dediğiniz gibi, Gülensoy'un sözlüğünde ben pusat sözünü bulamadım. Bendeki sözlükte yok. Gülensoy'un Türkçe olarak verdiğini nerede gördünüz? Kaynak verebilir misiniz? Oradaki kökenlemesine bakmak isterim.

Gülensoy pusat sözcüğünün değil pusat- eylemini yazmış sözlüğüne. Sözlüğe baktığımda eylemlik mastar ekini görmemiş ve yanlış okumuşum. Karışıklılık için herkesten özür dilerim.

Ayrıca öte yandan Kubbealtı'nda şunlar yazılmış:

PUSAT

i. (Kökü belli değildir)
1. Silâh, zırh vb. savaş âletleri: Onlar da silâh, pusat, cephâne (…) getirir (Ahmed Vefik Paşa). Herif silâhını, pusatını kuşanıp hayvanına biner, doğru çergiye gider (Fâik Reşat). Rûhum açtı gazâ bana / Pusat sensin yüce Tanrı (Ziyâ Gökalp). 
2. Âlet, edevat.
3. halk ağzı. Elbise, giyecek; elbiselik kumaş: Oyuncuların elbiselerine pusat, soyunup giyindikleri yere pusat odası denilir (Refik Ahmet).

[Oktay D.]

Oğuzca yarak (1. géreç, 2. silah) sözcüğü, yara- (işe yaramak, gereç olmak, alet olmak) sözcüğünden geliyor. yarak sözcüğünüñ bélaltı añlamı târihsel olarak "alet, géreç" añlamınıñ askerlikte mecâzî olarak erkek éşey organı añlamına getirilmesinden kaynaklıdır.

Bu târihsel añlam kaymasını tersine çevirmek oldukça güç olduğundan beñzer bir türetime başvurulabilir.

öñeri yaraç

1. alet, 2. silah

Nitekim, böyle ufak ek ayrılıkları, Türkçeler arasında oldukça yaygındır:
Türkiye durak = Türkmen duralga
Türkiye bilgi = Türkmen bilim = Uygur bilik < bilig
Türkiye konuk = Azerbaycan qonaq
Türkiye örgü = Türkmen ȫrme
Türkiye kurgu = Azerbaycan quraşdırma

[Algan Batur]

savay = silah
"Savayla savaşa gidilir."

[datadeveb]

Savunma yaraçlarına da savaç diyebiliriz.