etkimek

[TürkçeSözlük78]

Etkimek eylemini fizikçilerden ve kimyâcılardan sürekli duyuyorum. Ancak, bu yanlış türetilmiş bir sözcük değil mi? et- eylemine -gX eki gelmiş ve etki adı oluşmuş. Sonra da eylem olmayan bu sözcüğe eylemlik (mastar) eki getirmişler ve etkimek yapmışlar. Doğrusu etkilemek olmamalı mı?

"Eğer bir cisim üzerine birden fazla kuvvet etkiyor ise..." vb. kullanımlar yanlış olmuyor mu?

Sözlükte karşıma gelince başlık açayım dedim:


etkimek
KİMYA TERİMİ•FİZİK TERİMİ
etki yapmak, etkiye uğratmak, etkileyerek bir tepki doğurmak.

[Oktay D.]

Eski Türkçe es– (uzatmak, çekiştirmek) sözcüğünden "yıpranmak" añlamında eski–, eskir- ve eskil- eylemleri türemiş, ayrıca aynı kökten eski (eskimiş) sözcüğü de oluşmuş.

Bélli ki Dil Devrimi sırasında bundan esinlenip ét- (düzenlemek, yapmak) sözcüğünden hem étki– (tesir étmek) hem étki (tesir) sözcükleri türetilmiş.