Kin tutmak, kin, nefret etmek, nefret

[Türkeröz]

çiymek   
Nefret etmek.
Türkiye Türkçesi Ağızları Sözlüğü

[Toygun]

çiğsinmek   
Nefret etmek.
Türkiye Türkçesi Ağızları Sözlüğü

[Türkeröz]

Bu çiğsinmek tıpkı tiksinmek'e benziyor

[Yonar]

"Çiğsinmek" galiba "nefret etmek" karşılığı değil de "iğrenmek" anlamında gibi... Belki "tiksinmek" ile ses benzerliği nedeniyledir.

Şimdi düşündüm de, çiğsinmek, çiğ yiyeceği yeyince duyulan tepkinin adı gibi. Sadece bu anlama geliyor galiba.

Bir zamanlar "tepinmek", buradan "debinmek-devinmek", sadece ahır hayvanlarının kımıldanmasını anlatırken, sonradan öztürkçecilik akımı sırasında alınıp anlam genişlemesine uğratılmıştı.

Bu da onun gibi olabilirdi. Ama artık olacağını sanmam. Öztürkçecilik akımı çok zayıflamış durumda çünki.

[TürkçeSözlük78]

Kin (Far.) sözcüğü için yazışmalıkta yalnızca

kırçın
Kinci (kimse) [ Derleme Sözlüğü c: 8 ]
*Lapseki -Çanakkale

sözünü, nefret etmek (Ar. + Tr.) için de şu sözleri buldum:

çiğsinmek
Nefret etmek.
Türkiye Türkçesi Ağızları Sözlüğü

çiymek
Nefret etmek.
Türkiye Türkçesi Ağızları Sözlüğü

Türkçe'mizde nefret ve kin sözcüklerini ve eylem biçimlerini tam olarak karşılayan başka sözcükler var mı? Hepsini burada toplayalım.

[bilimdan]

Kin anlamında DLT'de kayıtlı olan ve bugünkü birçok lehçede kullanılan kek sözü mevcuttur: kek kin, hınç, öç; sıkıntı, zahmet, mihnet (DLT)

kek.png (36.68 KiB) 5689 kéz görüntülendi

[TürkçeSözlük78]

Bu kek sözcüğünü nasıl tümce içinde kullanacağız peki? Çok işlevsiz gözüküyor bence. Ayrıca İngilizce'den alıntı yaptığımız kek (cake) sözcüğü ile karışma olasılığı da var.

Bir de kin ile öç aynı anlamda olarak gösterilmiş. Öç daha çok intikam anlamında kullanılıyor. Diğer Türk dillerinde kin tutmak anlamında da mı kullanılıyor yoksa?

[bilimdan]

Bu kek sözcüğünü nasıl tümce içinde kullanacağız peki? Çok işlevsiz gözüküyor bence. Ayrıca İngilizce'den alıntı yaptığımız kek (cake) sözcüğü ile karışma olasılığı da var.

Bir de kin ile öç aynı anlamda olarak gösterilmiş. Öç daha çok intikam anlamında kullanılıyor. Diğer Türk dillerinde kin tutmak anlamında da mı kullanılıyor yoksa?

İngilizcedeki kek ile karışma ihtimalini göz ardı edebilirsiniz. Zira bağlam, vurgu ve tonlama ile hangi anlamda kullanıldığı anlaşılabilir.

Öç sözcüğü Türkiye Türkçesinde intikam anlamında iken bazı lehçelerde kin anlamında da kullanılmaktadır.

[TürkçeSözlük78]

Peki, nefret için Türkçe sözcükler var mı? Ayrıca, kek sözcüğünü tümce içinde kullanırsanız çok sevinirim.

[bilimdan]

nefret için Türkçe sözcükler var mı?

nefret.png (35.84 KiB) 5674 kéz görüntülendi

darlıganmak (darılganmak, tarılganmak, tarılkanmak, tarlıganmak, tarlıkanmak) 1. Muzdarip olmak, kederlenmek, bunalmak. 2. Nefret etmek.
yiğrelenmek İğrenmek, nefret etmek.
yiğrendirmek İğrendirmek, nefret ettirmek. (Tarama Sözlüğü)

ciyir etmek Kızmak, nefret etmek.
çıyrımak Tiksinmek, nefret etmek.
çiğirmek Nefret etmek.
ditsinmek Tiksinmek, nefret etmek.
dönmek (III) Bir kimseden nefret edip yüz çevirmek, soğumak.
hırtmak (II) 1. Usanmak, nefret etmek, tiksinmek. 2. iğrenmek. 3. Kinlenmek.
horlamak 1. Birine kin beslemek, nefret etmek. 2. Çekememek, kıskanmak.
irdemek 1. Beğenmemek, istememek, nefret etmek. 2. [->irdelemek I) -3]3. Azarlamak.
karakmak (I) 1. Göz kararmak, net görememek. 2. Susamak. 3. Safra kabarmak, mide bulanmak. 4. Ses kısılmak. 5. Nefret etmek.
mürtü Hınç, nefret.
ucumak Yılmak, ürkmek, soğumak, nefret etmek:
ucutmak Yıldırmak, soğutmak, ürkütmek, nefret ettirmek. (Derleme Sözlüğü)

kek saqlamoq "kin tutmak"
Bolangizning bir martaba "dada" deganini eshitsangiz, har qanaqa kek esdan chiqadi. 'Yavrunuzun bir kere "baba" dediğini işitseniz, herhangi bir kin hatırdan çıkar/çıkacak'

[TürkçeSözlük78]

Sağ oluñ, var oluñ.

[TürkçeSözlük78]

@ulduzéver burada daha önceden konuşulmuştu nefret konusu.

[ulduzéver]

Arama özelliğiyle nefret koñusunu bulamadığımdan başka bir başlık açtıktan soñra burayı buldum néyse géçiriñiz.

[TürkçeSözlük78]

Nefret (Ar.) - Yiğrenç, ciyir, mürtü (Tr.)
Nefret etmek (Ar.) - Çiğsinmek, çiymek, darlıganmak, darılganmak, tarılganmak, tarılkanmak, tarlıganmak, tarlıkanmak, yerirmek, ciyir etmek, çıyrımak, çiğirmek, ditsinmek, hırtmak, irdemek, tiksinmek, iğrenmek (Tr.)

Şu anda nefret ve nefret etmek ile ilgili elimde bu sözcükler var. Birkaçı yazışmalıktan, birkaçı da sözlüklerde alınma. Bunların kökenlerini tartışabiliriz bence burada. Kimileri Türkçeye benzemiyor çünkü.

[TürkçeSözlük78]

Deve kini tutmak
[D] Unutulmayan, hiçbir zaman eskimeyen, hep taze tutulan kin, nefret.