telesmek (acele etmek)

[bilimdan]

TELESİMEK geçişsiz f. (< teles+i-mek)
1. halk ağzı. (Kumaş için) Eskiyip iplikleri meydana çıkmak: Uçları tel tel olmuş ve iplikleri akmış eski bir halı için telesimiş bir halı denir (Celâl E. Arseven).
2. mec. Çok yorulmak, güçsüz kalmak: Açlıktan telesidim (Derleme Söz.).

TELES i. (< tel) Şemseddin Sâmi. Eskiyip telleri meydana çıkmış kumaş vb.

TEL i. (Erm. tel) [Kelime Türkçe’den Arapça ve Yunanca’ya da geçmiştir]
1. Çeşitli mâdenlerden yapılan ve çeşitli işlerde kullanılan, kopmaya karşı dayanıklı çok ince ve uzun nesne. (Kubbealtı Lügati)

Bu açıklamalara göre Ermenice tel > teles > teles + i - mek

Diğer taraftan "Qaqauz dilində alat sözü var və ruscaya спешка kimi tərcümə olunub. Alatlan kəlməsi isə tələsik (торопливо) kimi açıqlanıb. Qətiyyətlə demək çətin olsa da, tələs və alat kəlmələri arasında qohumluğun mümkünlüyü haqqında mülahizə söyləmək mümkündür, məna yüz faiz uyğun gəlir, forma yaxınlığı da mövcuddur..." (Bəşir Əhmədov. “Etimologiya lüğəti. Araşdırmalar, mülahizələr”. Bakı, Altun Kitab. 2015.) şeklinde bir açıklama da var.

[cingelek]

TEL i. (Erm. tel) [Kelime Türkçe’den Arapça ve Yunanca’ya da geçmiştir]
1. Çeşitli mâdenlerden yapılan ve çeşitli işlerde kullanılan, kopmaya karşı dayanıklı çok ince ve uzun nesne. (Kubbealtı Lügati)

Bu açıklamalara göre Ermenice tel > teles > teles + i - mek

~? Erm tel թել iplik, sırma teli [...] Ancak Çağatayca kaynaklarda kaydedilen tīl تيل biçimi düşündürücüdür. Fa tēlā تيلا "iplik, iplik sarılan makara" açıklanamamıştır. (Nişanyan)

[Furkan Yıldırım]

Gülensoy;
Telese- (hlk) '1.Hızlı hızlı solumak 2.kaygıyla ivmek 3.Yorgunluk ya da sıcaktan bayılacak gibi olmak 4. sabırsızlanmak...' = O.T. telge- 'sıkmak, can sıkmak'
(DLT: telgemek: 'kızmak, içlenmek

Tel 'Türlü madenden yapılmış kopmaya karşı bir direnç gösteren ince uzun nesne ' < ET.,OT. *tal 'yaş dal' (EUTS,221; DLT)[>tel]
yazıp, ardından;~tel (Az., Nog.,Kmk.,Krm.) yazmış.

Apañ(eğer) Ermenice étksisi olmayan ağızlarda, lehçelerde tél sözcüğü géçiyorsa Ermenice olması zor bir olasılık.