Orkun Sayıları

[Aytunga]

  Çok güzel bir mantık. Bunu diğerlerine yeğliyorum.

[Kalgan]

Çok güzel, ama sayıt büyüdükçe yazımı zor olmuş

Daha kolay çizilen sayıt tasarlarız bir ara...

[Temirbek]

Esas 9 bu şekilde idi, ama Çin kancilerinde bu "orta" demektir, ona benzemesin diye bu "9"u iptal etmiştim.

Kalgan sayıtlar büyüdükçe yazımı zor olmuş deyince bu asıl 9'u da vereyim dedim.

Burada bir kural daha vardı tabii; "dikey" olan çizgiler "1" birimdir ve birden çok eklenebilir, "8"de olduğu gibi. ancak "yatay" çizgiler, bir kere eklenebilir.

9 sayıtına baktığınızda "yatay" olan çizgiler (4 sayıtını oluşturan yatay iki çizgi) "ortadan geçen" uzun çizgi ile (aslında üst üste 3 kısa dikey çizgi) bölünmekte ve ortaya 4 adet yatay çizgi çıkmakta böylece "dikaey çizgiler gibi" "bölünebilme" özelliği yataylarda da olursa bu sayı = 13 olur.

Ancak "yatay" çizgilerin "bölünemez" olması kuralı bu durumu ortadan kaldırır.


9 sayıtının asıl biçimi ile bir daha verirsek, ve burada 9 sayıtının, yuvarlak ve uyarlanmış biçimi de bulunmakta.

[Kalgan]

Şimdi onat olmuş işte

[kultigin]

Arkadaşlar, bana göre bu konuyu siz ABD Kızılderililerine sorun. Çünkü onlar Göktürk abacasını kullanmaktalar. Özellikler, lakotah eyaletindekiler.

[Gökbey]

Orkun sayıları için önceden önerdiğimiz 5 sayı, tamgaların türetim yordamıyla aynı olup, sözcükler üzerinden türetilmişlerdi.

Bu akşam yaptığım çalışma ile bu sayıların, tike (adet) sayısına göre de uyum sağladığını gördüm. Çubuk sayısına göre adlandırma yapılmıştır.
Böylece sözcük adına göre yapılan türetimdeki, köken bilim kuşkulu kalsa da bu yol ile yapılan türetimi savunur, başımız dik dururuz.

Eksik olan (0-6-7-8-9) sayıları da bu yöntem ile türetebiliriz.

[Gökbey]

Sayılar konusunda yaptığım son denemeler ekteki betizlerde olduğu gibidir.

Bu arada sıfır sözcüğü yerine boş anlamına gelen kof sözcüğünün kullanılmasını öneriyorum.
Kofa > Kova sözcüğünün kökü de buradan gelir. Bir kovanın betizyazısı ise kofu (sıfırı) simgeler.

[Gökbey]

Bunlar da ilk ögletiksel işlemler...

[Temirbek]

İsa Sarı yerliğinde Türk Sayılarına yer vermiş > burayı tıklayınız

[Oktay D.]

Her ne denli, Orkun sayılarına gérek duymasam da bir déŋeme yapayım dedim. Atalarımız sayıları Orkun-Yenisey âbecesi ile yazmak söz konusu olduğunda, doğrudan yazıyla yazmışlar. Gérek duymamışlar rakamlara, konuşacak ve yazacak zamanları vardı hep. Ayrıca, bu sayıları yaratmak, Arap sayılarını kullanmakla eşdeğer, bir getirisi ya da götürüsü yok. Doğrudan Orkun abecesini kullanmak gibi değil. Bir gelenekselliği de yok, çünkü o zamanlar sayı için ayrı simgeler önceyin yoktu. Bu yüzden bu girişim, yérli malı haftası türü bir néŋ yalnızca.

İmdi, Orkun sayıları diyoruz, biraz daha Orkun damgalarına beŋzesin. Bence bunlar beŋzemiyor. O yüzden usuma esti, bir-iki çiziktirdim. Önce tek tek açıklamalarını yapayım, aşağıda bedizi bulacaksıŋız.

kof.
Sıfır, 0 sayısı. Bedizdeki (sağdan!) ilk damga. Daha önce tartışılmış, içi boş kutu simgesi.

bir.
Bir, 1 sayısı. Bedizdeki (sağdan!) ikinci damga. Hep düz çizgi yapma eğiliminde olunmuş, oysa "es" damgasıya karışır! O yüzden yukarı doğru ok biçiminde yaptım, "oklarla saymak" gibi. Yukarı doğru olunca "ok" damgasıyla karışmayacaktır.

iki.
İki, 2 sayısı. Yan yana iki ok yerine, bileştirilmiş iki ok yaptım.

üç.
Üç, 3 sayısı. Yan yana üç ok yerine, bileştirilmiş üç ok yaptım. Oldukça açık.

dört.
Dört, 4 sayısı. Dörtgül çizdim. "Aş" damgasınıŋ ^ biçimiyle olan sürümünü kullanırız.

béş.
Béş, 5 sayısı. El çizdim, béş parŋağı var.

altı.
Altı, 6 sayısı. Bir şeyiŋ "altını" çizdim.

yédi.
Yédi, 7 sayısı. Yétme çağrışımı yapması açısından "durdurma" çizgisi ekledim öncekine.

sekiz.
Sekiz, 8 sayısı. Uydurdum, değiştirilmeye açık burakıyorum bunu.

dokuz.
Dokuz, 9 sayısı. Doldurma çağrışımı, tartışılmıştı.

[Kutluay]

Aşağıdaki bağlantıda ilginizi çekebilecek bir yazı var.
Çatalhöyük'te bulunmuş olan ögletiksel bir tabletin olası çözümlemesi ile '0' '12' arası sayı imlerini içeriyor.
Tartışmalı savları geçersek 4. sayfada sayı  imlerini, 6 sayfadan başlayarak da ögletik çözümlemeyi görebilirsiniz. Ögletik bilgisi benden çok olan arkadaşlar geçerliliğini sorgulayabilir.
12 tabanlı sayı sistemi bize uymaz gibi dursa da imlerin 1 ile 6 arası ortak bir biçimden yine 7 ile 12 arasının başka bir ortak biçimden türetilmiş olması bizim dilimizde de var olan 6 tabanlı sayı dizgesini çağrıştırmıyor değil.

''Ne ilginçtir ki bu sembollerin (alfabetik) sıralamadaki yazımı tamamen matematikseldir. Şöyle ki: 1 ile 4 rakamlarına karşılık gelen semboller birbirinin tersidir.'' 4. sayfa

''Buna göre 5 rakamındaki sembolden 8 rakamındaki sembole ve 6 rakamındaki sembolden 9 rakamındaki sembole geçişler yapılırsa, Modüler Aritmetik ile tam bir uyum içinde olan sonuçlar elde edilir. Buna göre 12 tabanındaki rakamların Satır × Sütun = 3× 4 = 12 formatında yazıldıkları sonucu çıkar. '' 5. sayfa

''Şimdi bu iki tabletin tam çözümlerine 1. kaynakta anılan çalışmamda sahibiz. Fakat burada bizim dikkatimizi çeken önemli bir nokta daha var: Tabletimizin matematiksel olarak tam çözümünü ortaya koymamamıza rağmen ne yazık ki hangi uygarlığa ait olduğunu bilemiyoruz.
Şimdi üzerindeki yazıtın Köktürkçe olduğu anlaşılan tabletimiz hakkında araştırmalarımızı yapıyoruz ve diğer bulgulara ulaştığımız takdirde ilgili yayınlarla size duyurulacaktır.'' 14. sayfa

http://members.multimania.co.uk/gizapyr ... ableti.pdf

Ben bu iletiyi yazarken yeni bir ileti paylaşıldı. Gökbey'in önerisindeki ilk üç sayı imi ile bağlantıdakilerin ilk üçü arasındaki benzerlikle; Oktay Doğangün'ün önerisindeki 6, 7, 8 imleri ile yine bağlantıdaki 7, 8, 9 imleri arsındaki benzerlik şaşırtıcı...

[Oktay D.]

Çatalhöyük'te öyle bir tabletiŋ varlığını gösteren eŋ ufak bir kaynak bulamadım. O bétleriŋ yazarı, paint'te çizilmiş bir tablet bedizi koymuş. Kazım Mirşan'a "Ön Türkçe uzmanı" diyor, oysa Kazım Mirşan'ın böyle resmî bir uzmanlığı yoktur. Ayrıca, yazı bilimsellikten soŋ derece uzaktır. Bulunan tabletiŋ de Türkçe olduğu ne biliniyor? Kandırıcı (tatmin edici) hiçbir sav bulamadım yazılarında.

[Kutluay]

Ben sayıları görselleştirme uğraşınıza bir katkısı olur diye paylaşmıştım.
'Tartışmalı savları geçelim' dedim ancak yeterli olmadı anlaşılan.

http://calcnet.cst.cmich.edu/faculty/st ... istory.pdf

[Oktay D.]

Paylaşmaŋıza diyeceğim yok doğal olarak, ben o yazıyı eleştirdim sizi değil. Donald T. Barry de bana çakma biri gibi geldi, o da matematik öğretmeniymiş, aynı uslupla yazmış yazıyı bir de. Ayrıca aynı bediz için bu kez de "Hint-Avrupa anadili olabilir" démiş. Yazıtın özgün biçimi nerede? Néden paint'te çizilmiş bu bediz var sadece? Bu sorular hep yanıtsız kalacak sanırım Bence, biz bu başlığın konusuna dönelim.

[Temirbek]

Benden bir deneme-öneri daha olsun Bir de "sıfır" için kof değil de *kovu "boş, boş olan" önerimdir.