+rAk ile +rX ekleri

[Temirbek]

+rAk demeli (yâni) > +rak / +rek

*rX demeli > +rı / +ri / +ru / +rü

Bu eklerimizin, anımsanıp yeniden işlek duruma getirilmeleri gerektiğini düşünüyorum.

+rAk eki, sonuna geldiği sözcüğe daha anlamı katar, Türkiye Türkçesindeki birkaç sözcükte kalmış yalnızca; seyrek "sık olmayan, daha ince", azrak "daha az, nadir" vb...

+rX eki ise Türkiye Türkçesinde hiçbir örnekte canlı değil.Bu ek ise geldiği sözcüğe eñ (en) anlamı katar; küçükrü "eñ küçük", büyükrü "eñ büyük" gibi.Günümüzde diğer Türk dillerince yaşamaktadır.

Bu eklerimizin işlekleştirilmesi, dilimize büyük assı (fayda) sağlayacaktır.

Birkaç örnek tümce kuralım;

"Türkiye'niñ büyükrü gölü Van gölüdür."

"Sınıfımızıñ uzunrusu Oktay'dır."

"Gökbey, Yiğit'ten gençrek"

"Sen benden semizreksiñ." (daha semizsiz [şişmansın])

+rAk eki, küçük, büyük gibi sözcüklere geldiğinde, sondakı +k'yi düşürür, küçükrek yerine küçürek, büyükrek yerine büyürek de denebilir.Bu durum son sesi -k olan tüm sözcükler için geçerlidir.

[Baturalptürk]

Temirbek çok doğru söylüyorsun. +rAk ekini iyi biliyoruz. Halk ağzında ve güncel sözlüklerde birçok örneği var. Ama +rX eki hakkında benim yeterli bilgim yok. +rX ekini açımlarsan çok sevinirim.

Sözlükçük
Açımlamak: Bir sorunu veya konuyu ele alıp en ince noktasına kadar gözden geçirerek anlatmak, şerh etmek, teşrih etmek.

[Türkeröz]

+rAk demeli (yâni) > +rak / +rek


+rX eki ise Türkiye Türkçesinde hiçbir örnekte canlı değil.Bu ek ise geldiği sözcüğe eñ (en) anlamı katar; küçükrü "eñ küçük", büyükrü "eñ büyük" gibi.Günümüzde diğer Türk dillerince yaşamaktadır.


Birkaç örnek tümce kuralım;

"Türkiye'niñ büyükrü gölü Van gölüdür."

"Sınıfımızıñ uzunrusu Oktay'dır."

"Gökbey, Yiğit'ten gençrek"

"Sen benden semizreksiñ." (daha semizsiz [şişmansın])

+rAk eki, küçük, büyük gibi sözcüklere geldiğinde, sondakı +k'yi düşürür, küçükrek yerine küçürek, büyükrek yerine büyürek de denebilir.Bu durum son sesi -k olan tüm sözcükler için geçerlidir.

Bu denilen ekler yalnız fiillere gelmektedir. Eylem yapan +Xr ekine bildiğimiz +Xk eki getirilmesiyle oluşturulmaktadır.

Örnekler; yaşrak (yaşar- +ak), kavrak,  kıvrak...

[Oktay D.]

Témirbék'iñ söz éttiği ek ile siziñ söz éttiğiñiz ek iki ayrı ektir. Temirbek'iñki addan pekiştirme zarfı yaparken, siziñkisi éylemden onuñ ettirgen soñucunu bildiren ad yapar.

[Bi50likdaha]

İngilizcede bulunan şu  -er ve -est eklerini aktarmak amacıyla da çok iyi olacaktır bu ekler . Dilimizi de zenginleştirecektir.

[Oktay D.]

İngilizcede bulunan şu  -er ve -est eklerini aktarmak amacıyla da çok iyi olacaktır bu ekler . Dilimizi de zenginleştirecektir.

Üstelik, İngilizcede o ekler yalñızca tek heceli sözcüklere geliyor.

Türkçeniñ eklemeli özelliğine daha uygun olan ma kaç heceli olduğu önemsizce ulanan bu ekler gerçekten de diriltildiğinde bence de çok kullanışlı olacaktır.

[Oktay D.]

azrı "minimum"
çokru "maksimum"

[Bi50likdaha]

azrı "minimum"
çokru "maksimum"

Bilim diline uygulasak şunları , çok güzel olacak.

Mükemmel güzel ma kısa karşılıklar. 

[Oktay D.]

Bilim diline uygulasak şunları , çok güzel olacak.

Mükemmel güzel ma kısa karşılıklar. 

Éylemsizlik İlkesi ile Hamilton İlkesi yazısında kullandım bile!

[Bi50likdaha]

Yalnız , seyrek örneği bana doğruymuş gibi gelmiyor ?

Seyre-mek
Seyrel-mek

Seyre-ek gibi geliyor daha doğrusu.

[Oktay D.]

Yalnız , seyrek örneği bana doğruymuş gibi gelmiyor ?

Seyre-mek
Seyrel-mek

Seyre-ek gibi geliyor daha doğrusu.

DLT'de sedre- "incelmek" olarak geçiyor.

[Gökbey]

Dünkü dersimde ben de sınıfta azrı ile çokru sözcüklerini kullandım.

[Bi50likdaha]

Dünkü dersimde ben de sınıfta azrı ile çokru sözcüklerini kullandım.

Ne dersi veriyorsunuz ?

[Gökbey]

Öğbilim (matematik) dersleri veriyorum.

[Bi50likdaha]

manada götürmüşler, kardeşten yar yeğrektir
oğuldan dahi tatlı, eğer doğru yar ise

Boz , Bozrak