Türkçe köken/etimoloji sözlüğü

[bilgekagan_d]

Türkçe köken/etimoloji sözlüğü http://adasozluk.com/

[Türkçe]

Bu sözlüğü biliyordum, yalnız bana pek güvenilir bir kaynak gibi gelmedi.

[datadeveb]

sözkökencilik

etimoloji

Sözkökenciler oluşturdukları sözlüklerle kullandıkları dilin köklerine inmişler ve konuşma dili iyileştirilmiş. Sözlüklerinde eskisine göre bince bince sözcük bulabiliyorsunuz. Aralarından biri sözkökencilik ödülünü uluslararası katta alarak sözkökenci arkadaşlarına bunca sözün kökünü söktükleri için kıvanç duyduğunu belirtti.

Yeni haber ünlem+eylem lerde görüşmek üzere.

Ya da başka bir şey için kullanılır.

[TürkçeSözlük78]

Söz ile sözcük aynı şey değil ki? Kökenbilim (etimoloji) sözlerin değil sözcüklerin kökenini açıklar.

[datadeveb]

sözkökencilik

Bütün sözü ele alıp anlamlı tekil sözlere dek köken üzerinde çalışma yapılan bilim katmanı

köksözcülük

Bütün sözün içinde yalnızca tekil söz üzerinde çalışma yapılan bilim katmanı

sözökçü

Sözler üzerinde çalışan bilim kişisi

[datadeveb]

TDK güncel sözlük

söz
isim
1. isim Bir düşünceyi eksiksiz olarak anlatan kelime dizisi, lakırtı, kelam, laf, kavil
2. Bir veya birkaç heceden oluşan ve anlamı olan ses birliği, kelime, sözcük
3. Bir konuyu yazılı veya sözlü olarak açıklamaya yarayan kelime dizisi
"Yer yer birçok türküde rastladığımız beylik sözler de vardı içinde." - B. R. Eyuboğlu
4. Kesinlik kazanmayan haber, söylenti
"Ortalıkta bir söz dolaşıyor."
5. Bir işi yapacağını kesin olarak vadetme
"O, sözünde duran bir adamdır."
6. Müzik parçalarının yazılı metni, güfte
"Şarkının sözleri çok anlamlı."

[TürkçeSözlük78]

TDK'nin yaptığı tanım ile dilbilimde kullanılan tanım farklı ise TDK'nin dediği önemsizdir. Söz ile sözcük aynı şey değildir. Öbür Türk dillerinde aynı anlama gelse de bizde gelmiyor.

Örneğin:

"Genç" bir sözcüktür
"Genç kız" bir sözdür

"Genç kız" sözü iki sözcükten oluşur.

[datadeveb]

Kavram olarak öne sürdüğün şey, sözcük kavramını da içinde örtük olarak tuttuğu için için sıkıntı olacağını sanmıyorum.

Sonuçta sözcüğün kökenlerini bulmak, sözlerin, sözlerin taşıdığı anlamların kökenlerini bulmaktan geçer. Beğenilirse kullanılır. Bakış açısıyla ilgili.

[TürkçeSözlük78]

Sözcük öbekleri yerine söz öbekleri demek ne denli yanlışsa sözcükkökencilik yerine sözkökencilik demek de o denli yanlıştır. Kavramı kapsadığı için sorun çıkmayacağını düşünmüyorum. Yaptığımız türetimler ve öneriler uzun da olsa kısa da olsa karşılamak istediğimiz kavramı tam olarak karşılamalıdır. Sözcük yerine söz dersek yanlış bilimsel terim kullanarak yanılgıya düşeriz. Bence böyle küçük ayrıntılar çok önemli. Özellikle bilimsel sözcükleri türetirken hem de.

[datadeveb]

Sözlüğe neden sözcüklük demiyoruz?

[Oktay D.]

Sözlüğe neden sözcüklük demiyoruz?

Çünkü sözlükler yalñızca sözcükleri kapsamaz. Déyimler ve kalıplar da bulunur.

[datadeveb]

Anlıyorum. Sizin bakışınıza göre (bakanızca?, bakınızca?) şöyle bir sözcük aşağıdaki türetimleri denedim ama bir varıma eremedim.

sayı > sayılı > sayılım = matematik? sayılarla ilgili başka bir kavram?
sayı > sayıl- > sayılam? türer mi?

söz > sözlü > sözlüm = ?

yazı > yazılı > yazılım

söz'den nasıl türeti çıkaracağım z sesiyle uyumlu ses getirsem Arapça bakış açısına varırım, sonra Arapça bu dersiniz diye elimi sürmeye çekindim.

Bakınız:
asmak > ası > asılmak > asılı > asılış > asılışı > asılışında > asılın da (görelim ne varmış) > aslında burası arapça mı?

[TürkçeSözlük78]

Sayılım sözcüğüne matematik deyip "sayılar ile ilgili bir kavram" demişsiniz de bence hiç öyle değil. Daha önceden sizin de dediğiniz gibi bir sözcüğe gelen yapım eki her şeyi değiştiriyor. Sayılım sözcüğü sayılmak eyleminden türüyor. Sayı sözcüğünden değil. Bence sayılımı sayısal bir düzeyde değil de "sayılmasal" bir düzeyde incelemeliyiz. Ayrıca sözlüm sözcüğü yanlış türetimdir. Sözlümek diye bir eylem yok çünkü. Söz sözcüğünden de bu eylem türetilemez. Söz + lü desek bu sözlü adını türetir ve bir ada +mAk eki gelemez. Aslında sözcüğünü de nasıl "asılın da" diye açıklıyorsunuz gerçekten anlamıyorum. Böyle bilimden uzak kökenlemeler yaparak hiçbir şey elde etmiyorsunuz. Bunlarla uğraşmak yerine dilbilim betikleri okuyup biraz da bilimi öğrenebilirsiniz belki. Bunu yalnızca siz değil bence herkes yapmalı. Ne denli bilimsel niteliği olan betikler okursak o denli sağlam ve bilimselliği yüksek olan çalışmalar yaparız diye düşünüyorum.

[datadeveb]

hesap (arapça görüsü) = sayılım yapmak (hesaplamak? he+say+yap? he+sayı+yapı? )

asılın da ucunda ne varmış görelim.
asılın da görelim ne varmış?
görelim mi? asılın da ne varmış asıl... asıl... asıl... asılında/aslında ben niye bunu arapça olarak anlamıyorum bir şey yokmuş...

Türkçe?

tatbikat > tat bi kat > tat bile kat (tat- + bile bil- e eylem yapan ek olarak getirilirse = deneyimlemek gibi bir anlamı oluyor... - + kat- ?)

(bi tat bile katamıyorsun...) (tat bile katamıyorsun) (tat bile katamaz mısın?)
(tat bile katamaz) (tat bile katar) (tat bile kat) (tadı bil öyle kat)

Kuran okumakta bizim için şifa vardır konusu = ses sayı anlam gibi tüm dengeleri dengeleyen ses düzeni...

size söylediğim bir uyarı vardı. ses anlam çalışması yaparken sesi anlamak için biraz beyni yoruyorsunuz... sonra düzgün yazılmış bir şey okumanız veya dinlemeniz gerekiyor. Benim görü biraz daha olgunlaştı gibi...

sesin sayı karşılığı ab olursa nolur, ba olursa nolur?

dengeleyici ses topluluğu = kuran-ı kerim?