türküm "grup"

[ingichka]

Kıpçak türkümü: Ba. törköm, Tt. törkim, Kı. türküm
Karluk türkümü: Öz. turkum, Ug. türküm

[ingichka]

Tatar Türkçesinde "törkem" eken.

[Bengitaşlarındili]

Etimolojik açılımı ne olabilir acaba, onu sezebilsem hemen dilimize koşalım diyeceğim ancak beynimde türküm sözünü grup anlamında ornaştıramıyorum, bana hiç bir nerseyi çağrıştırmıyor.

[ingichka]

Bu sözcük tür kökünden türemiş olabilir. Caferoğlu'nun Eski Uygur Türkçesi Sözlüğündeki türgün "kez, kere, defa, yol" sözcüğü de türden türemiş yalı ma bu sözcükle ilişkili olabilir.

Türküm, zümre; türküm - türdüü: muhtelif, türlü türlü.
Türkün, muhtelif, türlü türlü.
Yudahin, Kırgız Sözlüğü, TDK

[Türkçe]

türkün    تركن
oymakların, hısımların toplandığı yer; ana baba evi.
(TDK DLT)

[Boraan]

Ne ad olan tür  ne de eylem olan tür-'e  eklenen -/+ küm diye bir ek yok benim bildiğim.Sözcüğün Türkçeliği kesin değildir.


dürmek (türmek)

2. Derleyip toplamak. [ Derleme Sözlüğü c: 4 ]
>>

Ancak Türkün(oymakların, hısımların toplandığı yer) sözcüğünün dürmekten geldiği açıkça görülüyor. Çünkü  -GIn / -GUn eki ile oluşmuş. Dürgün olarak günümüze uyarlanabilir.Grup anlamında kullanılacaksa gene dürgün sözcüğü kullanılmalıdır, kurallı uygun bir sözcük oluşuyor.


dürgün : grup

[Türkçe]

Ne ad olan tür  ne de eylem olan tür-'e  eklenen -/+ küm diye bir ek yok benim bildiğim.Sözcüğün Türkçeliği kesin değildir.


dürmek (türmek)

2. Derleyip toplamak. [ Derleme Sözlüğü c: 4 ]
>>

Ancak Türkün(oymakların, hısımların toplandığı yer) sözcüğünün dürmekten geldiği açıkça görülüyor. Çünkü  -GIn / -GUn eki ile oluşmuş. Dürgün olarak günümüze uyarlanabilir.Grup anlamında kullanılacaksa gene dürgün sözcüğü kullanılmalıdır, kurallı uygun bir sözcük oluşuyor.


dürgün : grup

Türküm sözünün kullanıldığı ağgan lehçe larda tür- eyleminin böyle bir anlamı var mı?

[Boraan]

Bilemiyorum, kök-ek ilişkisi düzgün verilemeyen bir sözcük, ben yalnızca -/+küm eki diye bir ek görmedim.Görenlerin göstermesini rica ediyorum. Çünkü alıntı sözcükler kimileyin ağızlarda Türkçeymiş gibi görülür.

[Türkçe]

Bilemiyorum, kök-ek ilişkisi düzgün verilemeyen bir sözcük, ben yalnızca -/+küm eki diye bir ek görmedim.Görenlerin göstermesini rica ediyorum. Çünkü alıntı sözcükler kimileyin ağızlarda Türkçeymiş gibi görülür.

Arapça, Farsça, Moğolca, Çince gibi dillerin hangisinde bu sözün benzeri var? Burada yalnızca küm diye bir ek olabilir diye düşünmeyin. Bu söz tür+ü+k-üm gibi bir yapıda da olabilir.

[Boraan]

tür+ü+k-üm >>>> türük adına  eylemlere gelen  -m ile yeniden ad yapma gibi mantıksız bir durum oluşmuş burada, yine açıklamıyor.

Ancak Türk dillerinde grup anlamına bürünmüş  dilimize  yakın bir sözcük var :

Kazak Türkçesi >>> top
Kırgız Türkçesi >>> top
Uygur Türkçesi >>> top

Türev olanlar :

+ar ile

Türkmen Türkçesi >> topar

+la-m ile

Tatar Türkçesi >>>> tuplam

grup demek ...

-----

Türkiye Türkçesi >>>> top : Yığın, demet. (TTAS)

[Türkçe]

tür+ü+k-üm >>>> türük adına  eylemlere gelen  -m ile yeniden ad yapma gibi mantıksız bir durum oluşmuş burada, yine açıklamıyor.

Tür+ük-üm ün açıklaması "türük adına eylemlere gelen -m ad yapma eki eklenmiştir" biçiminde değildir. Adlara gelen ekleri +, eylemlere gelen ekleri - belgi işaret si ile gösteriyoruz. Bu söz bir+ik-im (bir+ik- "birleşmek, bir olmak") sözünde olduğu gibi  tür+ük-üm (tür+ük-* "türleşmek, tür olmak") biçiminde türemiş ma ve ortadaki ü ünlüsü düşmüş olabilir.

[Boraan]

evet, türükmek olabilir, haklısınız, yanlış görmüşüm.Çok yaşayın...

[Oktay D.]

Sözcük néden tür adına dayansın ki? Añlamca örtüşmüyor.

[Boraan]

Türüküm türetimi olabildiğinden , aynı türlerin bir araya geldiği gibi bir  anlam çıkabiliyor. Neden örtüşmesin ki ?

[Oktay D.]

Türüküm türetimi olabildiğinden , aynı türlerin bir araya geldiği gibi bir  anlam çıkabiliyor. Neden örtüşmesin ki ?

Apañ Eger öyle ise, *türk- "tür olmak" sözcüğünden *türküm "tür olma" añlamı nasıl "bir araya gelme" añlamına gelecek? Oysa birik- "bir olmak" oldukça örtüşen bir añlamdadır.