kod, şifre, kripto, kriptoloji

[Toygun]

Güvenlik kodu yerine güvenlik yazısı denebilir.

[M.calli]

bende gize önerisine benzer bir öneride bulunup gizil demek istiyorum hoş tdk potansiyel için önermiş ancak şifre çağrışımı daha yoğun gibi geldi

[datadeveb]

öñeri giz

kod

öñeri gizne

şifre

Kodunuz nedir?
Giziniz nedir?

Şifre ne? Söyle şimdi gerekiyor.
Gizne ne? Söyle şimdi gerekiyor.

[TürkçeSözlük78]

Giz sözcüğü sır demektir. Kod ile ilgisi yok.

[datadeveb]

Giz sözcüğü sır demektir. Kod ile ilgisi yok.

Doğru giz sır demek,

gizlemek kavramını da taşıyan kodlamak sözcüğüne yönelik ne derdik diye düşündüm. Aşağıdaki tümcelerden ne anladığını açıklayabilir misin?

Bir giz oluşturarak bu bilgileri gizledim.
Bir sır oluşturarak bu bilgileri sırladım.

Bana giz hoş geliyor. Bir elimde gizim yok. Gizemi çözemem. Bir gizim olsa buna yönelik bu gizemi ve önüme çıkan diğer gizleri çözerdim. Çok iyi gizlemişler.

Giz çözülürse girip gezeceğim ne varmış bu gizli olanda... Gizi çözersem gizlice girerim. Kendimi gizlerim sıkıntı yok.

Kapıyı açmak isterken önüne bir giz çıkarsa içeri giremezsin. Oyalanmadan geri dön.

[TürkçeSözlük78]

Tamam da o tümceden kod anlamının çıkmasının nedeni o sözcüğü kod yerine kullanmış olmanızdan kaynaklanıyor. Giz sözcüğünün anlamını genişletmeye pek olumlu bakmıyorum. Bence yiv hâlâ daha güzel. Ancak siz giz demek isterseniz diyebilirsiniz, orasına bir şey diyemem. Ben sözcüklerin anlamlarının genişletilmesine pek olumlu bakmıyorum. Bence bir sözcüğü karşılamak için bu yönteme kaçmamalıyız. Gidip bir sözcük diriltmeli veya türetmeliyiz.

[datadeveb]

Ad+Ad birleşimiyle de güzel sözcükler türetilebilir. Şifre anlamına gelen kod ve şifre için bu nasıl olur?

öñeri kütgiz

(şifre) kısa ve kalın giz

[datadeveb]

DLT'de kirit sözcüğüne denk geldim.

kirit: anahtar, kilit
kiritlemek: kilitlemek

olarak tanımlandırılmış. Ancak nedense bu sözcüğün kökeni Farsça görünüyor. O kısmı bilmiyorum.

öñeri kütkilit

kripto

öñeri kilitlik

şifre

öñeri kütkilitçilik

kriptoloji?

[TürkçeSözlük78]

KİLİT

i. (Fars. kilіd < Yun. kleid) [Kelime Orta Türkçe’de kirit biçiminde geçer] Anahtar, düğme vb. bir parça ile işleyen kapatma âleti: “Gömme kilit.” “Asma kilit.” “Fişeli kilit.” Nihâyet bir yerde durduk, kilit içinde dönen bir anahtar sesi… (Refik H. Karay). Ben sürgüsünü çekiyorum ve ikimiz birden kalın, yağlı anahtarı kilidin içinde çeviriyoruz (Yusuf Z. Ortaç).

[datadeveb]

DLT de kirit yazıyor ya. Girmek kökünün eski biçimi var. Bu durum karışık geldi bana. Turkçe olabilir...

[TürkçeSözlük78]

DLT'den önce de yad sözcük alımı vardı. Kirit sözcüğü Türkçe değil.

[Oktay D.]

DLT'de zaten kirit sözcüğünüñ Arapça iklid (anahtar) sözcüğüyle köktaş olduğu yazıyor. Arapça iklid ve Farsça kilid sözcükleri Yunanca kleid sözcüğünden onlara geçmiştir.

[datadeveb]

Bu sözcükten yararlanabiliriz.
yaş- > yaşut: gizli

kirit sözcüğünün de türkçe olduğunu sanıyorum. Kir- > kirit.

Yunanca "kleidi | κλειδί" "kivi" (Google Çeviri'de) diye okunuyor. "kleid | κλειδ" "kiv" diye okunuyor. İngilizce "key" sözcüğü de "ki" diye okunuyor.