
Türkiye Türkçesinde kökeni "pozavak mı, pejvend mi?" belli olmayan sözcüğün kökeni bu pəzəvəng sözcüğü ile aynı olabilmez mi?Hacı dayının sillə döyüşü
Hacı dayının pəzəvəng bir qonşusu olur. Bir dəfə mübahisə zamanı bu qonşu Hacı dayını camaat içində pərt eləmək üçün deyir:
- Bir can - cüssənə bax. Mərc gələk, əvvəl üç sillə sən mənə vur, sonra da bir sillə mən sənə vurum. Görək kim nə hala düşür. Sən heç kəsə pislik eləməmisən, sənin yerin bura deyil.
Hacı dayı deyir:
- Mən razı. Ancaq bu camaatın içində Qurana and iç ki, mən üç silləni vurub qurtarmayınca sən mənə əl qaldırmayacaqsan.
Pəzəvəng and verir. Bundan sonra Hacı dayı ona ürəkdən iki sillə vurub qırağa çəkilir.
Soruşurlar:
- Bəs üçüncüsü?
Deyir:
- Onu da kefim nə vaxt istəsə onda vuracağam.
Siz iki lehçe arasındaki anlam farklılıkları üzerinden cevap yazmışsınız. Benim burada iki sorum var idi:D. Can Aktan yazdı:Pozavak ile pejvend sözcüklerini ayrı sözcükler sanıyordum. Bildiğimce Türkiye Türkçesinde bulunan pezevenk pozavaktan, Azerbaycancadakı pezevenk pejvendden geliyor.
Türkiye Türkçesindeki subayın türetme, Azerbaycandakı subayın Moğolcadan gelmiş olması gibi, ya da Türkiye'deki sümüğün sümkürmek eyleminden, Azerbaycan'dakı sümüğün ise Eski Türkçedeki sünğük(kemik) sözcüğünden gelmesi gibi.
Bu arada Türkiye Türkçesindeki pezevenkin Azerbaycancadakı karşılığı oğraş sözcüğüdür.
Murat Bardakçı'nın yazısından (bir kaynaktan alıntı yaptığını yazmış ancak kaynağın ismini vermemiş): “... bu kelime pek çok kelimeler gibi İtalyanca’dan lisanımıza girmiş ve ‘beyaz balık’ mânâsına gelen ‘peje biyanka’nın değiştirilmiş şeklidir. Garplılar, beyaz balık olarak uskumruyu kabul ederler. Fransızlar da karı parası ile geçinenlere ‘Makro’ yani ‘Uskumru’ derler. Bunun sebebi, balıklar içinde yalnız uskumrunun, dişisini takip ederek onun ifraz ettiği yumurtaları yemek suretiyle geçinmiş olmasıdır.”Türkçe yazdı:Eski Yunancada μακρός /makros/ "uzun" anlamında iken bugün ayrım dillerde makro "alanda veya ölçekte geniş" gibi anlamlarda kullanılmaktadır. Boşnakçada ise makro "pezevenk" anlamında kullanılan bir sözdür. Pəzəvəng sözü de "büyük, iri, kocaman" anlamında iken Türkülde sonradan anlam kaymasına uğramış olabilir.
Bu bölümü gezen üyeler: Hiç bir üye yok ve 3 konuk