müjde

[birtancazin]

-Onu uyarıcı ulayı öğdüç olarak gönderdik... (müjdeleyici)

-savalar olsun, bir oğlun oldu. (müjdeler)

-müjde. Sava / savalamak, savacı, savalı
Müjdeleyici. Öğdüç

Buşanmak... Heyecana kapılmak.
Coşmakla tam olarak eşanlamlı değildir.

Sınavda buşanınca birçok soruyu yanıtlayamadım gibi...

Buşangı.. Korku, kaygı, ani birdurum vb nedenlerle heyecanlanmak, heyecana kapılmak.

[Furkan Yıldırım]

Sewünç: rahatlık, ferahlık, sevinç
(Ar:Merhab, Far:Ferahi)
Sewünçi: Müjde
(Ar:Büşra, Far:Müjde)
Aysu Ata, Karahanlı Türkçesinde İlk Kuran Tercümesi, bét:614

Burada 'Sewünçi' sözcüğünüñ günümüz Türkçesine uyarlanışı nasıl olmalıdır?

[Oktay D.]

Bunuñ daha eski bir *séwünti biçiminden geldiğini düşünüyorum. Karahanlı Türkçesinde, tıpkı Moğolcadaki gibi, /i/ yanındaki /t/ sesleriniñ damaksılaşıp /ç/ olduğunu görebiliyoruz. Bunuñ ne derece kurallı olduğunu ayrıca araştırmak gérekebilir (belki de Moğolcadan géri alıntılanmış Türkçe sözcüklerde böyledir?). Zaten adlara gelen bir +i ekiniñ Türkçede olmadığını (Arapçada olduğunu) iyi biliyoruz, o yüzden sözcük zaten sewünç sözcüğünden gelmiş olamaz.

Böyle bir durumda sözcüğüñ sévinti olarak uyarlanması gérektiği açık oluyor.

[bensay]

ek olarak güncel türkçeden "gözaydını" denebilir

[ulduzéver]

sévinişlik

müjde

[datadeveb]

savanç

Kişilerin görecesini opolumlu yapan, anladığı kavramları opolumlu görmeyi sağlayan, op-olumluk duygusu içine vardıran, her şeyi op-olumludan görmeyi sağlayan, op-olumluya yöneltici, op-olumluluk yayıcı duruma getiren.

[TürkçeSözlük78]

Savmak eyleminden bu anlama nasıl geldi bu sözcük?

[datadeveb]

Savmak sözcüğüne olumlu bakış açısı yükledim.

TDK'da olumsuzluk göreceleri yazılı. Yanlış olduğunu düşünyüorum. Olumluluk göreceleri kurulmalı.
5. nsz, -e İşleyip geçmek, etki etmek
"Soğuk içime savdı."

Benim bakış açım...
- İç dünyasında tıkanıklık duygusuna kapılmış kişinin bu tıkanıklığı savmasına (kendinden uzaklaştırmasına) yönelik yardım eden dayanak (müjde) = savanç
- Tıkanık görülen yolların savılarak açılması

Güzel olmadı mı?

Ya da müjdenin anlamı = savanç kaynağı mı olur?

savanç ,,, sevinç hatırlatmıyor mu?

İkisi de olumlu taraftan bakmayı pekiştici. Yalnızca yönleri farklı. Amacım olumlu bakışı arttırıcı sözcükler arıyorum. Önemli olan hayırlı yüzünü görüp yaşamımızda olumsuz bakışlar nedeniyle kendi kendimize zulm etmemek. Allah hayır içinde şer, şer içinde hayır yaratır.

savanç nedir, dışta oluşan yol açıklığı, diye mi tanımlanır diye de düşünmüyor değilim.
sevinç nedir, içte oluşan güzel duygu,

[cingelek]

Savmak fiilinden savanç şeklinde bir türetim yapılamaz.

Sevmek, sevinmek, sevinç.
Kazanmak, kazanç.
Savanmak var mı?

[bensay]

savaşmak eyleminin işteşlik eki almamış biçimi savamak'tır, o da "sav" (<sab), eşdeyişle "söz" köküne dayanır, biçimsel yapı açısından sav- değil, sava- üzerinden türetim olanaklıdır.

[datadeveb]

Paylaştığım görüşlere eksi vermek bu aralar herkesin görevi olmuş gibi. Sağlık olsun.

Savanç sözcüğü üzerine söyleyeceklerim var. Savanç sözcüğü neden müjde anlamına gelir, gelebilir?

Savanç sözcüğü kök olarak iki sözcüğe dayanır. Bunlardan birincisi SAV ikincisi SAVMAK.

Sav adının açıklaması sözlüklerde şöyle geçer (TDK Güncel Sözlük)

sav
isim, hukuk
1. isim, hukuk İleri sürülerek savunulan düşünce, iddia, dava
"Eleştiricilerimiz nasıl olur da böyle bir savda bulunabilirler?" - N. Cumalı
2. mantık Tanıtlanması gereken önerme, tez
3. Haber, söz
4. Atasözü

-A eki getirilerek savamak türetilir. Anlamı şimdilik anladığım üzere aşağı yukarı olumlu haber, olumlu söz oluşturmak olur.

-I eki getirsek, savı, savısı gibi türetimler olur ki bu türetimler bir işe yaramaz. Bu nedenle -A eylem yapan ek getirmek ya da ad yapan ek getirmek daha doğru olur. Bakalım TDK ne demiş sava adı için.

sava
isim halk ağzında
1. isim Haber
2. Muştu

savamak anlamı ise şimdilik oluşturulmamış.

-n eki getirdiğimizde ne olabilir? TDK diyor ki şu oluyor.

savan
isim halk ağzında
1. isim Pamuk ipliğinden yapılan kalınca kilim
2. Yaygı, örtü
"Çatıların üstüne çöp yığınlarından ayıkladıkları naylonları, yırtık pırtık savanları, delik deşik kilimleri serdiler." - L. Tekin
3. Tropikal iklim bölgesinin tipik bitki örtüsü

Bize daha çok soyut bir kavramı taşıyacak sözcük gerek... Ancak savan adıyla buradan çıkamayız. Bu durumda savanmak eylemine yönelmeliyiz. Bu da ne olabilir? Benim görüşüme göre kökten gelen anlamlarla olumlu haber almış olmak olur.

Bu durumda -ç olarak ele alabiliriz. Direnç, sevinç, kazanç gibi sözcüklere savanç sözcüğü de eklenir.

Bunların dışında bir de savmak kökünden ilerleyerek de benzer anlamlar kazanır. İkisini ortak bir anlam bütünlüğünde birleştirdiğimizde güzel bir sözcük olabilir.

savanç

1. anlam
mutluluk verici haber
2. anlam
sıkıntılarla kuşatılmış durumdan kurtarıcı bilgi, durum veya açıklık
3. anlam
umutsuzluğu bir anda umutluluğa dönüştüren söz, gerçeklik
4. anlam
umutsuzluk savıcı olan söz, bilgi

Anlamları geliştirmeyi ve oturtmayı size bırakıyorum. Sağ tarafta eksi verebilirsiniz.

[cingelek]

Sava kelimesine +n eklenerek savan türetilmiş diyorsunuz. Öyle bile olsaydi:
sev- fiil
sevin- fiil
-ç fiilden isim yapma eki

sava isim
savan isim

Ses yönünden benzerlikler üzerinde dururken işlevleri atlamış oluyorsunuz.

[datadeveb]

Yazdıklarıma bakarsanız

sav, sav-
sava, sava-
savan, savan-

Sözcüklerinin birbirinden türediğini, türeyebileceğini göstermeye çalıştım. Bir tek savan sözcüğünün halk arasındaki anlamından dolayı sıkıntı çıkabileceğini düşünüyorum.

[datadeveb]

Sava kelimesine +n eklenerek savan türetilmiş diyorsunuz. Öyle bile olsaydi:
sev- fiil
sevin- fiil
-ç fiilden isim yapma eki

sava isim
savan isim

Ses yönünden benzerlikler üzerinde dururken işlevleri atlamış oluyorsunuz.

ad veya eylem türetilebiliyor

kapmak
kapamak
kapanmak
kapanç (bu sözcük anlam kazanmadı örnek olarak değindim)

kap
kapa
kapan
kapanç

ya da ad eylem ad eylem gibi karmaşık sırayla türeyebilir.

Biçimsel açıdan sıkıntı olsa kap ve kap- türetimlerinde sıkıntı olurdu.

[TürkçeSözlük78]

Kap adı ile kapmak eyleminin kökenlerinin farklı olduğunu sanıyorum. Hem ad hem de eylem olamaz. Kabak sözcüğünde "kap" adı geçiyor. Büyük olasılıkla kapmak eylemi yad, kap adı Türkçedir.