
TürkçeSözlük78 yazdı:Gereksinim sözcüğü yanında gereksinmek eylemi de var. "Neye ihtiyâcın var?" yerine "Neye gereksinimin var?" dememize gerek yok. Kısaca "Neye gereksiniyorsun?" diyebiliriz. Konuşma dilinde bu "neye gereksiniyon" diye kolayca okunabilir.
O nedenmiş? Her fiilin farklı istemi olabilir: birini engellemek, birine engel (veya mani) olmak. Bir şeye ihtiyacı olmak muhtemelen Arapçada bu anlamdaki fiilin ilâ harficerriyle kullanılmasından dolayı dilimize bu şekilde geçmiştir. Aynı manayı ifade etmek üzere kullanılacak fiilin de illa aynı istemle kullanılması şart mı?datadeveb yazdı:"Neye .....in var?" türünde tümceyi Türkçe sözcükle kullanabilmeliyiz.
cingelek yazdı:Dil konusunda yarım yamalak bir şeyler okuyup sonra çoğunluğu kaidelere uymayan ve gereksiz türetimler (daha doğrusu uydurmalar) ile uğraşmak sizin için zaman kaybı. Burada bunları sizinle tartıştıkça bizim için de zaman kaybı. Kökün ifade ettiği manalarla ve eklenen ekin ifade ettiği manalarla hiçbir alakası bulunmayan türetimler kolay kolay kullanım bulmaz, bulacak olursa da dilimiz için zararlıdır.
Köklere ve eklere bakmadan sesi birim olarak kabul ettiğinizi söylüyorsanız bu konuda da tutarlı bir iş yaptığınızı düşünmüyorum. Bu bana bilmemneyi çağrıştırıyor diyerek uydurma kelimelere mana yüklenemez.
Bir veritabanı kurarsınız, ta eski Türkçeden itibaren kelimeleri o veritabanına eklersiniz (burada bu kadar vakit harcadığınıza göre vaktiniz var). Sonra birbirine benzer sesli kelimeleri hem köküne ekine hem de seslerin dizilişi, vb. yönlerden tasnif edersiniz. Bunlarla ilgili istatistikler hazırlarsınız. Böyle üç-beş makale okuyup sonra büyük bir keşif yapıyormuş gibi bir sürü saçmalıkları sıralamak bilim değildir. Bir de güya bunu biz anlayamıyoruz, kapasitemiz yetmiyor.
Yani diyorsunuz ki illa Arapçadan geçen kelime nasıl kullanılıyorsa aynısı olacak. Sana ne gerek? diye sorunca ne yönelme hâli eki, gerek iyelik eki almadığı için olmaz, öyle mi?datadeveb yazdı:Gereksinmek muhtaç olmak anlamında. Gerek sözcüğü ihtiyaç anlamında ama neye ihtiyacın var gibi bir tümce kurmak istediğimizde neye gereğin var gibi bir söz söylemek gerekiyor.
cingelek yazdı:Yani diyorsunuz ki illa Arapçadan geçen kelime nasıl kullanılıyorsa aynısı olacak. Sana ne gerek? diye sorunca ne yönelme hâli eki, gerek iyelik eki almadığı için olmaz, öyle mi?datadeveb yazdı:Gereksinmek muhtaç olmak anlamında. Gerek sözcüğü ihtiyaç anlamında ama neye ihtiyacın var gibi bir tümce kurmak istediğimizde neye gereğin var gibi bir söz söylemek gerekiyor.
datadeveb yazdı:Gereksinmek muhtaç olmak anlamında.
Oktay D. yazdı:datadeveb yazdı:Gereksinmek muhtaç olmak anlamında.
géreksin- sözcüğü, "gérek duymak" añlamındadır, "muhtaç olmak" déğil.
Ayrıca öteki görüş bildiren arkadaşlara katılıyorum. Yazışmalığıñ soñ 1 aylık tartışmaları siziñ Türkçe olan şeylere Türkçe veya uydurukça karşılıklar bulmañızla ve géri kalanımızıñ size tepki göstermesiyle geçti.
YTü: [ TDK, Türkçe Sözlük, 1. Baskı, 1945]
gereksinmek: ... muhtaç olmak.
< TTü gerek +sIn-
→ gerek
Benzer sözcükler: gereksinim, gereksinme
Bu bölümü gezen üyeler: Bing [Bot] ve 15 konuk