
Tarihçe (tespit edilen en eski Türkçe kaynak ve diğer örnekler)
Eski Türkçe: [ Irk Bitig, 900 yılından önce]
esen tükel bolmış [sağ ve sağlam olmuş] Yeni Türkçe: "mükemmel" [ Cumhuriyet - gazete, 1934]
Türkiye'ye uğur getirdiklerini söylerken duygum, tükel özgü bir kıvançtır.
Köken
Eski Türkçe tükel "tam, bütün, salim" sözcüğünden alıntıdır. Eski Türkçe sözcük Eski Türkçe tüke- "bitmek" fiilinden Eski Türkçe +Il ekiyle türetilmiştir.
Daha fazla bilgi için tüken- maddesine bakınız.
Ek açıklama
Türkiye Türkçesi dükel biçimi kullanımdan düşmüş bir sözcük iken Dil Devrimi döneminde Eski Türkçeden aktarılmış telaffuzla yazı diline ithal edilmiştir.
Tarihçe (tespit edilen en eski Türkçe kaynak ve diğer örnekler)
Eski Türkçe: [ Kaşgarî, Divan-i Lugati't-Türk, 1073]
ış tükedi [iş bitti] Kıpçakça: [ Ebu Hayyan, Kitabu'l-İdrak, 1312]
tükendi: faraġa [sona erdi] Türkiye Türkçesi: [İsk, 1389]
ne biri döndi ne dükendi gelen
Köken
Eski Türkçe tüke- "bitmek" fiilinden Türkiye Türkçesinde +In- ekiyle türetilmiştir. Eski Türkçe fiil Eski Türkçe yazılı örneği bulunmayan Etü'de yazılı örneğinin bulunamamış olması mı sıkıntı sizin için? bitik, gitmiş bilgisini ben yazmadım buraya *tük "bitik, gitmiş" sözcüğünden Eski Türkçe +(g)A- ekiyle türetilmiştir.
Benzer sözcükler
tükenik, tükenmez, tükenmez kalem, tükenmişlik sendromu
Bu maddeye gönderenler
tüymek -er
nsz argo
nsz Kaçmak
"Bir bahane icadıyla şuradan beş on gün için tüyemez miyiz?" - E. E. Talu
datadeveb yazdı:(net sözcüğünün türkçede ne ettiği belli > ne eti belli > net belli > net bel, ne ... belli anlamına geliyor o nedenle takıldı kaldı. Bu bizim ses anlam ilişkimizden kaynaklı. Çağlardır tanısını koyamamışsa emek verenler ben ne yapabilirim? Burada ses anlam çalışması kişisel olarak yapıyorum. Çizerler çiziler çizer, görseller oluşturur. Dönemince anlaşılmazlar. Yıllar geçer ki çalışmaları değer bulur. Ben burada sözcüklerin anlamı kökende budur gibi bir dayanak sunmuyorum. Ses anlam ilişkisine göre bir yere eriyorum ve gündelik yaşamda erilmeyecek anlamlar çıkarıyorum kimi enit...)
datadeveb yazdı:Bince uzatmayacağım... Okuması öklemesi kolaylıktan kopmasın.
tük = 0 (zero, sıfır)
tükenmek = 0'a ermek
kap = içene bir şey girmeyecek yapı
kapanmak = içine bir şey girmeyecek duruma gelmek
Önerimim arkasındayım. Tük = 0 (zero, sıfır) demek.
datadeveb yazdı:Bakınız tüymek
tüymek -er
nsz argo
nsz Kaçmak
"Bir bahane icadıyla şuradan beş on gün için tüyemez miyiz?" - E. E. Talu
tüymek 2. anlam
Kendini erişilemeyecek duruma getirmek.
Bakınız kaymak
Kap ve kay > kap tutabilecek şey iken kaymak istemsiz eylem oluyor.
Kaymak : 3. Durum değiştirmek 4. Anlamı değişmek TÜRKÇE?
Kayıt: durum korumak? kayıt etmek? anlamı korumak? ARAPÇA? -t işleviyle uyuyorsa bu türkçedir. Arapçadaki dengenin büyük bir bölümü türkçeden mi geçti?
datadeveb yazdı:Bu uydurukçuluk yapmıyorum. Kök okumaya çalışıyorum. Çıkardığım anlamı da paylaşıyorum. Bugün benim çıkardığım anlamı anlamayabilirsiniz. Gün gelir birçok kişi aynı anlamı çıkarmaya başlar. O gün geldiğinde mi benim çalışmalarım saygı görür? Orasını bilmem ama enit boyunca bunun örnekleri yaşanıyor.
Tarihçe (tespit edilen en eski Türkçe kaynak ve diğer örnekler)
Eski Türkçe: [ Orhun Yazıtları, 735]
āt birdim, kiçik atlıgıg ulgartdım [ad verdim, adı küçük olanı yücelttim] Eski Türkçe: [ Kaşgarî, Divan-i Lugati't-Türk, 1073]
kiçig [[herhangi bir şeyin küçüğü]] Kıpçakça: kiçi [ Codex Cumanicus, 1303]
parvus - Fa: χocak ... χočak - Tr: χiči Türkiye Türkçesi: küçücük [ Yadigâr-ı İbni Şerif, 1421? yılından önce]
eger peynir mayası ele girmese bir kiçicük ayu incegini boğazlayalar yidüreler
Köken
Türkiye Türkçesi kiçicük sözcüğünden evrilmiştir. Türkçe sözcük Eski Türkçe kiçi "küçük, yavru" sözcüğünün küçültme halidir. Bu sözcük çocuk dilinden türetilmiştir.
Ek açıklama
Türkiye Türkçesi cücük, küçük, gucuk, gücük, güdük, gedek, kodak ve Farsça cūcak, kūçak, kūdak, gūdik "küçük, yavru, cüce" sözcükleri arasındaki köken ilişkisi belirsizdir. Çocuk diline ait ekspresif deyimlerin iki dilde paralel olarak yapılandıkları varsayılmalıdır.
Benzer sözcükler
güççük, gücük, kiçi, kiçik, küçücük, küçülmek, küçültmek, küçürek
Bu bölümü gezen üyeler: Bing [Bot] ve 16 konuk