sanat

[Oktay D.]

Kazakça öner sanat demekmiş.

< Farsça hüner.

Düş kırıklığı yaşadım Belki "serbest çağırışım yoluyla" ön +A- -r denilebilir, benim "ilkseme" önerimdeki sezgiden yola çıkılarak.

[Toygun]

Kazakça öner sanat demekmiş.

< Farsça hüner.

Tabi yahu...

[toorku]

yaratı

sanat

yaratım

sanat eseri

[bensay]

Yaratı'yı sanatın bir sonucu olarak görebiliyorum. DLT'de "uzluk uzluk sanat•I, 253 " sözcüğü varsa da ben bende hep "ustalık, yeteneklilik" türü çağrışım oluştuğundan bir türlü kullanımıma oturtamadım. Temirbek sanırım kullanıyor, kullanmıyorsa bile önermişti bu yerlikte. Sanat için "uz, uz- uzmak başkasından ileri geçmek•I, 88 bkz> ozmak " üzerinden gitmenin daha yerinde olduğunu düşünüyorum.

[M.calli]

ben bir ara sanatçı için uzman sözcüğünü düşünüyordum ancak kullandıkları yerden koparmak zor olur

[bensay]

Uz uz usta, mahir•I, 46 § uz kişi; eli uz, eli işe yaraşıklı, udumlu kişi I, 46 sözcüğünü bir yandan da ad olarak kullanabilsek, ki buna dilbilimsel açıdan bir engel yok, berice hem ad ötece hem önad olarak kullanılan pek çok sözcük var. Sorunsal olan sözcükteki çağrışımı bu anlama da çekebilmek. Yapabilseydik sanatçıya da kolaylıkla "uzcu" diyebilirdik, ki bunu G.Çağlayan yerlikteki yorumyazılarında makalelerinde kullanıyor.

[Kafkasmurat]

"Yaratı" başka anlamlar edinmiş olduğundan, uzluk demek geliyor içimden. Yalnız, kullanmayacağımız da belli. Nitekim, sanat en yaygın sözcüklerden, ancak uzluk sözcüğünü kimseye öğretebileceğimizi sanmıyorum. Güzel uzluklar, büyük uzlukçu, uzluk felsefesi. Sanatı andırdığından kuşkuluyum.

[Kızıltürk]

Türkmence'de sanat için döredicilik deniliyor.Türkçe'de türeticilik diye uyarlanabilir.Sanatçı için de türetici diyebiliriz.

[toorku]

türkmen kardeşlerimiz meselenin bilinen bir kısmına iyi yaklaşmışlar o da sanat türetim midir yaratım mıdır

Türkmence'de sanat için döredicilik deniliyor.Türkçe'de türeticilik diye uyarlanabilir.Sanatçı için de türetici diyebiliriz.

[M.calli]

bakacak olursak üretimdir diyebiliriz ancak burada bir sanayi ürünüyle ayrımı belirtmek gerekiyor kişisellik özgüllük olduğu vurgulanmalı

[Kafkasmurat]

türkmen kardeşlerimiz meselenin bilinen bir kısmına iyi yaklaşmışlar o da sanat türetim midir yaratım mıdır

Eflatun'a göre türetimdir. Yaratım olanaklı değildir. http://sbe.erciyes.edu.tr/dergi/sayi_15/10_baktir.pdf Bana göre de insanın "yaratıcı uğraşı"dır.

[Oktay D.]

yarat- sözcüğü, yara- "(işe, değere) yaramak" sözcüğünüñ ettirgenidir. O yüzden sözcüğüñ kendisi, sıfırdan/yoktan ortaya çıkarma añlamını vérmez. türet- ise tür adından geliyor, "bir şeyden başka bir tür/türev elde étmek" añlamına geliyor. Kısaca ikisi arasındaki fark, birinde yapılan ürünüñ bir işe yaraması, pratik bir oluşum olması vurgulanırken diğerinde ise bir dönüşüm vurgusu vardır.

Sanatıñ ne olduğunu düşünürken bendeki çağrışım, ortaya bir değeriñ çıkması vurgusu oluyor. türetmek daha mekanik bir işlemmiş gibi geliyor çünkü süreci/işlemi vurguluyor. Yaratmak ise, değere vurgu yapıyor sanki, nasıl yapıldığına değil ne yapıldığına ve değerinin yaramasına...

Bu yüzden sanatta yarat- güzel oluyor. Nitekim yaratıcılık, sanatıñ olmazsa olmazı. Oysa bilim veya mühendislik gibi dallarda yaratıcılık olmasa da olur, gereken şey üretkenlik (ortaya herhangi bir şey çıkarmak, soñuç elde etmek) oluyor.

O yüzden sanayî ile sanat sözcükleri Arapçada aynı köke dayansa da Türkçede sanayî/bilim için üretmek veya türetmek, sanat için yaratmak kavramları daha ayrımlıdır. Yanî, tersine bakarsak, sanayî için yaratmak veya sanat için üretmek/türetmek kavramları belirleyici olamaz.

[toorku]

hocam yaramak dan geldigi icin vermeyebilir ama yaratmak dedigimizde toplumun bu sozcugu yanlis anladigini bildigini daha dogrusu yanlis kullandigini mi soyleyecegiz? yaraticilik dedigimizde cikis kokunden anlam kaymasina ve genislemesine ugramis olabilir orada bir kavrami dolduruyor sozcugu degil ki

yaratici calisma dedigimizde yaptiginiz is cok faydali olmus demiyoruz yaptiginiz is ozgun bir is olsun demek istiyoruz ve bu turkiyenin her yerinde boyledir

yaradan allah tanri god vb dedigimizde allah yararli bir is mi yapmis diyoruz hayir yoktan var ettigini demek istiyoruz

hal boyleyken burada yaratmak bir kavrami anlatiyor geldigi kokeni degil bence dolayisiyla sozcugun ilk kokeninden gidersek isin icinden cikilmaz yabanci dillerde de belli bir noktadan sonra sozcukler ilk ciktiklari yere gore soyutlamaya ugruyorlar aksi takdirde hep ayni kavramlarin cevresinde dolasir dururuz netekim koklerin ayni kaldigini dusunursek

[Oktay D.]

yaramak kavramı burada "faydalı olmak" değil, "değer olarak yaramak" añlamındadır. Pratik bir durumdur. Örneğin sanatıñ kuramı sanat değildir. burada onu söylüyorum, sanat pratik bir uğraştır, somut bir zeminde soyut algıyı ve añlatımı pratikleştirmektir.

Kısaca yaramak kavramını burada "faydalı olmak" añlamında ele almadım ki hiç.

[toorku]

hocam işe yaramak demişssin ben de oradan çıkyım faydalı olmak işe yaramayı barındır (işe yarar dediğmizde bize ya da duruma faydası olmaktan olumlu olarak bahsediyoruz yer yer) bence nitekim ben de faydalı derken gereksiz yere daraltmışım kullanımı ama sonuçta işe ya da değere yarar anlamı da "yaradana sığınırım" diyen adamın derdini açıklamaz bence

yani eğer yaratmak yaramakdan geliyorsa (ve kökene sadık kalmamız gerekirse) yaratılanın da yararlı olması gerekir ve yaratanında kafasında bunu yaparken yararcı bir arzuyla yola çıkması gerekir gibi gereksiz ve yararsız bir sonuçlara tartışmalara gideriz

benim dediğim yaratmak ilk kökeni ne olursa olsun başka bir yola girmiştir ve faydalı bir yol olmuştur

kökeni ne olursa olsun yaratmak eylemi ingilizcedeki create i karşılar yaratıcılık da creativity i karşılar bilmiyorum buna itiraz eder mi kimse eğer ediyorsanız ingilizce karşılığını hayranlığımdan değil kavram olarak verdim yani bu durumda bu kavramların içinin başka türlü doldurulması lazım çünkü burada olan yerine sözcük bulmak değil kavramı allak bullak etmek olur eğer create üretmek diyorsanız yanılırsınız o produce oluyor üretken de productive olur ki bunlar çok güzel karşılıklardır kanımca

bu arada belirteyim oktay hocam ın dediğine itiraz etmiyorum sadece bu sözcüğün ilk çıkış halinin dışında başka bir yolda olduğunu belirtmek için itiraz etmiş gibi görünmüş olabilirim belirteyim ki mesele bambaşka bir yola girmesin