Animasyon

[Aytunga]

  Animasyon, Tdk sözlüğünde bir sinema terimi olarak geçiyor ve karşılığı 'canlandırma'.Ama bilgisayarda oluşturulan devinimli betiz vb. için (flash...) canlandırma pek uygun düşmüyor gibi.
  Animasyon demesek de "oynatım" desek; nasıl olur?

[Gökbey]

Bu görüşünüze katılmıyorum.
Canlandırma birebir karşılıyor hatta kullanımda; bir çok yazılım geliştiricisinin canlandırma diye kullandığını görebilirsiniz.

Ne ki, can Arapça bir sözcük. Türkçesi dir'dir.

Anismasyon > Canlandırma > Diriltme

Alışık olmadığınız için tuhaf gelebilir, ön yargılı bakabilirsiniz ama iki, üç kullanımdan sonra olağan gelecektir.

[bensay]

Öykü, düşöykü, genöykülerdeki kişilemeler için kullanılan canlandırma için ben "yaşamlandırma", eğlence yerlerindeki animasyonlar için de "yaşandırma" gibi karşılıklar üzerinde durmuşluğum vardır...?

genöykü: roman
düşöykü: masal
kişileme: tipleme (öykülerde)

[Aytunga]

Yaşandırma biraz uzak düşüyor gibi.Tabi ki daha güzel çeviriler bulunabilir ama; siz de onarsınız ki (takdir edersiniz ki) 'Diriltme'; ölmüş bir canlıyı (diriyi) yaşama geri döndürme gibi duruyor.Sanki ölmüş biri ameliyata alınması ve yaşama geri döndürülmesi olayına denilebilir gibi.

[YİĞİT TULGA]

Uğrola,

dirilmek,diriltmek >> diriltik

anime = diriltik

animasyon = diriltme, diriltim, diriştirme, dirilti
animatör = diriltici, diriştirici

olabilir.

Uğrola

Dipçe:
yaratık var da neden "diriltik" olamasın, değil mi?

[YİĞİT TULGA]

Uğrola,
Azıcık daha kısaltayım mı?

aradaki "le" yi düşürelim:

diritik (diriltik).....anime
diriti.............anime
diritim.........animasyon
diritici..........animatör

olailir.

Uğrola

[bensay]

canlandırma
isim

1 .    Canlandırmak işi:
      "Küçük kafasında kendisini çağırtan ihtiyar kadının hayalini canlandırmaya çalışıyordu."- H. E. Adıvar.
2 .    edebiyat  Kişileştirme.
3 .    Otel, tatil köyü vb. turistik yerlerde konukları eğlendirmek için çeşitli oyunlar, gösteriler yapma, animasyon.
4 .    sinema, TV (***)  Tek tek resimleri veya hareketsiz cisimleri gösterim sırasında hareket duygusu verebilecek bir biçimde düzenleme ve filme aktarma işi, animasyon.
5 .    sinema, TV (***)  Geçmiş bir olayın gelişmesini ve sonucunu aynı biçimde yansıtarak sunma.

Bu tanımlar bağlamında bir düşünelim bakalım.

[Oktay D.]

tin < Eski Türkçe tīn (uzun /ı/ ünlülü) "nefes, soluk" < tīn- "nefes almak, dinlenmek, dinmek"
Aynı kökten dinç < tīnç, diñ- < tīn-, dinlen- < din < tīn. Bunlar olası bir *tī- köküne gider.

Bu köküñ "diri-", "di-" ile ilgisi yok.

[Oktay D.]

Sözcük tīn, olağan /n/ ile yazılır. Söz ettiğiñiz türetimdeki +ñ eki ne eki? Bugün zaten "dinlenmek" diyoruz, addan eylem yapan "+la-" ekini vs çıkartırsak, geriye din kalır. Türkmencede dîn (uzun /i/ ile) kullanılır.

Eğer Arapça sözcük ile karışır dersek hatâ yaparız. "Dağdan gelen bağdakini kovmuş" olur. Ayrıca sesteş denilen bir olay var. Kimse bel "insan beli" ile bel "toprağı bellemeye yarayan aygıt" sözcüklerini karıştırmıyor ama! (daha niceleri var da usuma bu geldi )

[bensay]

Animasyonun TDK sözlükteki 3. anlamı olan gezimcil (=turistik) konaklardaki  oyun, gösteri ile benzeri etkinliklere karşılık gelmek üzere, bunlar etkileşimli (= interaktif) nitelikte olduğundan "etkileşimli eğlence" söz öbeği kullanılabilir.

[bensay]

4 .    sinema, TV (***)  Tek tek resimleri veya hareketsiz cisimleri gösterim sırasında hareket duygusu verebilecek bir biçimde düzenleme ve filme aktarma işi, animasyon.

Animasyonun yukarıdaki anlamı için "imge devinimleme/devindirme" söz öbeği kullanılabilir.

İmge sözcüğü sayın Gülensoy'un sözlüğünde "uydurma" belirtkisiyle yer almaktadır. Sanırım nedeni adlara ulanan eski bir +ge/+ga örneği bulunmaması.

Benim bu konudaki bakış açım, ek bizim kök bizim anlayışıdır. Gereksinim doğmuş var olan ekimize yeni bir uygulama alanı oluşturulmuştur. Elin sözcüğünü kullanmaktan bin kez yeğdir.

Dildeki tutarlılığa gelince, bu biçimiyle uygulama alanı son kerte sınırlı olan bu ekin dilde önemli bir tutarsızlığa yol açacağını da sanmıyorum.

Kuşkusuz bu benim kişisel görüşüm, doğru bulmayabilirsiniz. Ancak, olmaz diye bana diretemezsiniz, ki imge sözcüğü bir biçimde toplumda yer edinmiştir

[Oktay D.]

O hâlde belge ve sözcüğü de mi uydurmadır? Oysa belge sözcüğü Eski Türkçe bèlgü sözcüğünden gelir, o da bel "im, belirti" adına +gü eki getirilerek yapılmıştır. "+lık/+lik" işlevine beñzer bir işlevi olan bu ek iyi sözcüğünde de bulunur: < Eski Anadolu Türkçesi eyü < Eski Türkçe edgü < ed "varlık, mal, ey".

Buna dayanarak, im "belirti" sözcüğüne +gü eki eklenip Eski Türkçe biçimli imgü türetiminden imge ya da imi/imği/imgi biçimleri uyarlanabilir.

[Oktay D.]

çizgilendirme "animasyon"

[Toygun]

çizgilendirme "animasyon"

Gayet de uygun... Ne diye kökünden yola çıkıp türetim yapıyoruz ki?

[Yiğit98]

Key animation için ne diyebiliriz?