mühendis, mühendislik

[Oktay D.]

Üyemiz "Kızıltürk", açtığı "resistivity, specific resistance" başlığında kendi önerisini doğrudan kullanmış:

ölçmen

mühendis

ölçmenlik

mühendislik

Ben de usa yatkın ve kullanışlı buldum. ölç- éylemine eylemden "meslek, yapan/eden" añlamında adlar yapan -mAn eki getirilmiş açıkça.

Nitekim, Arapça muhəndes sözcüğü, Arapçada hendese "geometri" sözcüğünden devşirmedir. O da Orta Farsça handāçak "ölçme" sözcüğünden alıntıdır. Arapçada /ç/ sesi olmadığı için /s/ olarak aktarılmış.

[bensay]

Ölçmen "TDK 1978 ÖK" önerileri arasında bulunur yerliktaş. Yine de bağımsızca yeniden bulunmuş olma olasılığı da vardır, bilemiyoruz.

[Kızıltürk]

Yerliktaşım bensay'ın dediği gibi TDK'de ölçmen,ölçmenlik kavramları bulunuyor.

[Oktay D.]

Eñ azından burada olmasını sağlamış olduk o zaman

[toorku]

engineer
1. a person who uses scientific knowledge to solve practical problems (Freq. 13)
2. plan and direct (a complex undertaking)

işlerbiçer

mühendis

ölçerbiçer

mühendis

[birtancazin]

Mühendis sözü, hendese kökünden türetilmiştir. Benim önermem deniktirmen'dir.
Teng.. Denk, denge, densiz, dingil, denemek bu kökten türemiş olup teng biçimindeki ad durumundaki bir köke ulanır, bu durumda ayarlamak, dengelemek, ince hesap yapmak anlamıyla_ik ekinden türetilir.
Gecikmek, acıkmak, birikmek örneklerinden de anlaşılacağı üzere_duruma gelmek, durumda olmak anlamsallığı görülür.
Den_ik_tir_mek : denk, dengeli, ayarlı duruma getirmek, DENİKTİRMEN ile bu işin uzmanı olan kişi demeli mühendis karşılığını buluyorum.

[Furkan Yıldırım]

Ölçmen sözcüğünü benimseyemedim bir türlü. Miras paylaşılacak iken tarlaları bölüştürenler vardı, onlar geliyor kişinin aklına.
Bir kaç kéz kullanmayı da denedim ancak olmadı.

Mühendis değil, BAYINDIR
Hendese, Arapça'da "tasarlamak, çizmek" anlamına gelir. Başındaki "m" damgası (harf) da, bu işi yapan kişiyi belirtir. Yani mühendis "uzamsal çizim yapan kişi" anlamına gelmektedir. Ancak müdendisin tek işi çizim yapmak değildir. Mühendisler aynı zamanda bilimi uygulayarak buluş yaparlar.
BAYINDIR, geliştiren, hayat şartlarının uygun duruma getirilmesi için çalışan, tasarlayan kişi demektir. Mühendis sözcüğünün Türkçesidir. Anlamı daha iyi karşılamaktadır. Aynı zamanda Oğuz boylarından birinin de adıdır.

Bayındır sözcüğü imar yapan kişi değil, imar yapılmış yér olarak kullanılıyor.(yañlış olduğunu düşünenler var o ayrı koñu) Bay kökünden üretim yapabiliriz.

Şöyle olabilir mi acaba?
Bay+ar-mak \\öñ+Ar-mak> öñermek, on+Ar-mak> onarmak

Bayarman

Mühendis

Onarmak: Bozulmuş, eskimiş olan bir şeyi düzeltip işler veya kullanılır duruma sokmak, işe yarar duruma getirmek, tamir etmek
Onarım: Onarmak işi, tamir
Bayarmak: Zenginleştirmek, yéñi buluşlar yapmak

Bayarımcı

Mühendis

Yada direk aynı ekleri koyarak. (Zenginleştirmen)

Baylaştırman

Mühendis

Tabi burada akçasal bir varsıllık déğil; teknoloji varsıllığı, çéşitliliği açısından baylık.

Benzer biçimde buluş, sağış gibi sözcükleriñ kökünden de gidilebilir. Örneğin;

Sağışlaman

Mühendis

[Oktay D.]

Ölçmen sözcüğünü benimseyemedim bir türlü. Miras paylaşılacak iken tarlaları bölüştürenler vardı, onlar geliyor kişinin aklına.

Zaten mühendis/hendese sözcüğü onu yapanlara/yapmaya déniyordu.

[Furkan Yıldırım]

Olabilir tabi. Ancak bu ikisi bugün ayrı ayrı meslekler olduğu için böyle bir üretim olsun istedim. Belki de bu nédenle benimseyemedim.

[Oktay D.]

Türkçe uyarla- "bir şeyle başka bir şeyi intibak ettirmek, uygun/uyumlu yapmak" ve Eski Anadolu Türkçesi uyar "uygun" sözcüklerinden yola çıkarak

uyarcı

mühendis

uyarcılık

mühendislik

[ulduzéver]

Orta Türkçe ülgü (ölçü, terazi, tartı, ölçek) ve ülgüle- (ölçmek, tartmak) sözcükleri de düşünülebilir belkim.

[Gökkurt]

Mühendislik, bir konuda hesapla kağıt üstünde model çıkarma uğrasısı. Uçak, gemi, yapı,köprü hepsi kafada çıkıyor matematiksel hesapla.

tasarlaman

mühendis

[bilimdan]

kıvcı "mühendis"
kıv "Bir iş ya da ürünün olgunlaşma zamanı." (Derleme Sözlüğü: Kula *İncesu -Kayseri)
kıvcı "Yol gösteren, kılavuz : Yayla yolu muntazam değil bir kıvcı alalım." (Derleme Sözlüğü)

[bilimdan]

kıv "Bir iş ya da ürünün olgunlaşma zamanı." (Derleme Sözlüğü: Kula *İncesu -Kayseri)

< Arapça kıvâm ?