vaka

[Sinekkaydi2]

vaka Ar. va®¤a
a. Olay, hadise: “O kadar boşboğaz çocuk arasında da vakayı bir sır olarak saklamak güçtü.” -Y. K. Beyatlı.

Güncel Türkçe Sözlük

Olay,"hadise" demek.Vakâ için başka bir şeyler bulmaya çalışalım.
Bu vaka sözcüğü Arapça "düşmek" kökünden mi geliyor ?
Almancada da "Fall",case,vakâ demek.

tıbbî vakâlar...

gibi.

Türkmence'de dil bilgisinde "case(hâl)" için düşüm kullanılıyor.

Ýöneliş düşüm=Yönelme hâli,
Çykyş düşüm=Ayrılma hâli,
...

[Kızıltürk]

Çok yerinde bir söylenim.Vaka sözcüğü (W-Q-Ă) kökünden gelmektedir.Arapça'da vaka, "düşmek,aşağı düşmek..." demektir.[1][2] .Bana göre de vaka yerine düşüm sözcüğünü kullanabiliriz.

Dipçe:

[1]= Hans Wehr,A Dictionary Of Modern Written Arabic,p.1089
[2]= http://starling.rinet.ru/cgi-bin/respon ... oot=config

[M.calli]

olgu diyorlar bizde genelde

Olgu sunumu İ.U
58 y, erkek hasta
Emekli, çiftçilik yapıyor
Bir kasabada oturuyor
Boğaz ağrısı ve vücudunda ( ağız içi,kulak arkası,kasıkta) bulunan lezyonları nedeniye KBB ve dermatoloji de muayene olmuş.
Teşhis için lezyonlarından biyopsi yapılmış.
.............

[Oktay D.]

vâkâ yérine düşüm kullanmak baña doğrudan çeviri gibi geliyor. Soñuçta Türkçede kullanılan vâkâ añlamıyla düşmek añlamı arasında bir bağ bulunmuyor. Olgu sözcüğü kullanılabilirse de olgu sözcüğü, bu añlam bulutunda çok geñiş bir kapsama sahip olduğu için karışmalara neden olabilir.

TDK'ya göre olay, hâdise ve vâkâ sözcükleri arasında bir nüans yok. Oysa kullanıma bakıldığında var gibi geliyor. Eñ azından olay sözcüğü sanki hem hadiseyi hem vâkâyı kapsayan bir añlamdaymış gibi geliyor. Yiñe de bilemedim.

[Bi50likdaha]

Olum diyemez miyiz?

[SĒler]

"Vâkā" sözcüğü, çoğunlukla bir kazā olduğunda, o kazāyı anlatmak gibi bir şéy değil mi? Yāni bundan yola çıkarak türetsek, olmaz mı?

[Sinekkaydi2]

Doğrudan çeviri yoluyla da birçok şey hâlledilmiş.Neden çeviri yapılamasın ki?

Ben Arapçasına ve Almancasına baktığım için mi bana anlamlı geliyor ? Bu dillere göz atmadan da birisi anlayamaz mı "düşüm" sözcüğünü.?

[Oktay D.]

Çeviri yoluyla yapılan karşılıklar hep yapay kalmıştır. Daha az benimsenmiştir, halk kitleleri değil de daha çok elitistler tarafından kullanılarak kısıtlı olmuştur. Ben çevrilerek yapılmış bir karşılığı, yabancı sözcükten farklı görmüyorum. Montaj ülkesi olmamızıñ bir yansıması gibi geliyor. Parçalar yurtdışında üretiliyor ve biz onları monte ediyoruz, kendimiz bir üretim yapmıyoruz. Mühendislikte ve teknolojide bu durumdayız. Bârî dilimiz öyle olmasın.

[Sinekkaydi2]

Ama Türkmence'de de kullanıldığını gösterdim.Onlar da mı çevirmiş ? Düşüm hiç mi anlamlı gelmiyor size?

Ve taa binli yıllarda çeviriyle karşılıklar getirilmeye başlanmış.Bakarsanız,Türkçe'de Arapça ve Farşça'yla benzeşen birçok deyim ve kalıp söz olduğunu görürsünüz.Hristiyan dillerde ise bu kalıplara hiç denk gelemezsiniz.Onlar da birbirlerini etkilemişlerdir.Bu dînin dil üzerine bir etkisidir.

Meselâ,

Bir varmış bir yokmuş,
Ellerin dert görmesin,
Başım gözüm üstüne,
..
Bunlara Arapça'da ve/veya Farsça'da denk geldim.Birebir çeviri.Şimdi aklıma gelenler bu kadarı,daha da yazılabiiir.Bunları hepimiz kullanıyoruz,kimse içtensiz bulmuyor bunları.

[Oktay D.]

Türkmenler Arapçadan çevirmiş gibi geldi baña. Türkmencede böyle birkaç sözcük daha görmüştüm.

Düşüm, baña añlamlı geliyor ancak Arapça bildiğim için añlamlı geliyor. Oysa Türkçe düşününce "ne alaka?" diye tépki alınacağından kuşkum kalmıyor.

[Bi50likdaha]

Vaka Turkmencede tam olarak ne anlama geliyor peki?

Önce düşümün kafanızda oluşturduğu çağrışıma bakın sonra "vaka" sözcüğü ile kıyaslayın derim.

Sonra da izdüşüm sözcüğünü düşünün.

[Sinekkaydi2]

ENG >> TKM incident : waka

Vaka Türkmence'de de var.

İzdüşüm başka bir şey.

Deyimlere bakalım:

işi düşmek (işinin düşmesi vakâsı)
açmaza düşmek (açmazda olma durumu/hâli/vakâsı)
ayrı düşmek (ayrı kalma durumu)

...

İlle "düşüm" olsun diye direttiğimi sanmayın.Psikolojide birkaç yerde benim de karşılaştığım "Olgu" sözcüğü bana anlamlı gelmedi."Olum" ise karışıklık doğurabilir belki.

[Bi50likdaha]

Bir daha yazayım belki daha belirli olur
"Vaka Turkmencede tam olarak ne anlama geliyor peki?"

[SĒler]

Olguluk véyā Olaylık nasıl olur? Ben "Olguluk" 'u tercih ediyorum.

[Gökkurt]

Ben olguyu İngilizce fact yerine kullanıyorum. Rıza Türmen'in yazılarında geçer. Misal Kennedy'inin öldürülüşünün bilgisayarlı benzetimini (=simulasyonunu) yapmışlar gerçek veri ve topoloji ile, "single bullet fact" olduğu görülmüş,demeli (=yani) Oswald gerçekten tutturduğu ilk kurşun ile yapmış o işi. 4:50 - "single bullet fact"

https://www.youtube.com/watch?v=DSBXW1-VGmM

vaka yerine oluntu ,ve ya olungu belki.

uğrola.